Modern Çağın “Anne Frank”ı
Hoşgörüsüzlüğün, kendi düşündüğün gibi yaşamayanı yok saymanın, saygı duymayanın karşısında durmanın güzel bir öyküsü Malala Yusufzay’ın öyküsü. Yine bir kız çocuğu, yine bir “günlük” var hikayede ama neyse ki bu seferki hazin bir sona ermiyor.
Malala ismi “büyük bir üzüntü, acı içinde olan” anlamına geliyor. Yaşadıkları düşünülünce ilk anda insan; bu ismin anlamıyla Yusufzay’ın hayatını ne kadar çok yansıttığını düşünebilir. Ancak adı aynı zamanda, yerel bir Afgan kadın kahramanı olan ’dan geliyor. Adı da yaptıkları da esasında bu kahramanla daha çok uyuşuyor.
2012 yılının Ekim ayında, Pakistan’da kızların okuması için kampanya yürüttüğü için Taliban tarafından suikasta uğradı Malala. Bindiği okul otobüsü yolun ortasında durduruldu, “Malala hanginiz?” dedikten sonra, onu işaret eden çocuk ile birlikte başından vuruldu. Olayın ardından BBC Urduca servisine açıklama yapan Taliban sözcüsü, Yusufzay’a Taliban karşıtı olduğu ve laik düzeni savunduğu için saldırı düzenlediklerini söylemiş.
Malala vurulmasının ardından Birleşik Arap Emirlikleri tarafından ayarlanan bir uçakla İngiltere’ye tedavi olmaya gönderildi ve kısa sürede sağlığına kavuştu.
Malala’nın Hikayesi
Aslında Malala Yusufzay’ın hikayesi basit bir kampanyanın çok ötesinde. Malala’nın babası da bir eğitim aktivisti. 2008 yılında Taliban’ın Swat vadisinin kontrolünü ele geçirmesinin ardından, henüz daha 11 yaşında BBC Urduca servisi için blog yazarak militanlar tarafından kendisine yaşatılan eziyeti anlatıyor. Malala kimliği ifşa olmasın diye blog yazarken Gül Makai ismiyle yazıyordu. Blog yazılarında kaleme aldığı konular, yasakların hayatını nasıl değiştirdiği, okula gitmesinin yasaklanması hakkındaki düşünceleri, okula gidemezken bile sınavlarına nasıl hevesle çalıştığı yer alıyor. 12 Mart 2009 tarihinde sona eren BBC blogu son yazılarında yasakların kalkmasının ardından gelen mutluluğu gözler önüne seriyor.
Swat Vadi’sinde Taliban ve Pakistan Ordusu arasında ikinci bir çatışmanın gerçekleştiği günlerde, New York Times yazarı Adam B. Ellick, Malala ve babasına ulaşarak onlarla bir belgesel yapma isteğinde bulunuyor. Aynı süreçte baba Yusufzay, bir basın konferansında Taliban’ı eleştirdiği için, Taliban sözcülerince ölümle tehdit ediliyor. Çatışmalar süresince evlerinden uzaklaşan aile, 2009 Haziran’ında tekrar bir araya geliyor. Bu arada Malala, uluslararası alanda yayın yapan bir çok gazete ve kanala röportajlar veriyor. Adına bir barış ödülü bile verilmeye başlanıyor.
İşte tam bu süreçte, Malala Yusufzay için her şey iyi giderken, Taliban’ın suikast girişimi gerçekleşiyor.
Dünya Çapında Destek
Bu talihsiz olayın ardından dünyada Malala’nın adını duymayan kalmadı. Madonna kendisine “Human Nature” adında bir şarkısını adadı. Angelina Jolie Malala hakkında bir yazı kaleme aldı ve Yusufzay tarafından kızların eğitimi ile ilgili kurulan vakfa yüksek bir bağış gerçekleştirdi. Saldırı, Pakistan başbakanı Asıf Ali Zardari, Barrack Obama, Laura Bush, Ban Ki Moon ve İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague tarafından uluslararası medyada kınandı. Time dergisi, Malala’yı “2013 yılının en etkili 100 kişisi” arasında andı. Birleşmiş Milletler, Yusufzay’ın doğum günü olan 12 Temmuz’u “Malala Yusufzay Günü” ilan etti.
Şu anda dünya çapında yaklaşık 57 milyon çocuğun eğitim olanaklarına erişimi yok. Malala Yusufzay çocukların eğitimi ile ilgili tüm dünya çapındaki diyalogu canlandırdı. 3 milyon insan, Malala Dilekçesi’ni imzalayarak bu mücadelede destekçi oldu. Korkusuzluğu ölçüsüz bir ilham kaynağına dönüştü. Adaletsizliğe karşı koymanın yaşı olmadığını hepimize göstermiş oldu.
“1 Milyon 1 ile Başlar”
Bu hayatta hepimizin rahatsız olduğu bir şeyler var. Bazen sadece kendimiz için değil, etrafımızdakiler için de endişeleniyoruz, rahatsız oluyoruz. Ancak o kadar terk edilmiş, tek başımıza bırakılmışız ki “ben ne yapabilirim ki?” diye düşünüyoruz çoğu zaman. Biraz çocukça belki ama, böyle zamanlarda ben “1 Milyon 1 ile başlar” diyorum kendime. Sanırım Malala da benimle aynı fikirde.
“Kitaplarımızı ve kalemlerimizi almamıza izin verin. Onlar bizim en güçlü silahlarımız. Bir çocuk, bir öğretmen, bir kitap, bir kalem dünyayı değiştirebilir. Eğitim tek çözüm. Önce eğitim”. – Malala Yusufzay