Birçoğumuzun Ramazan aylarında gerçekleştirilen gösterilerden dolayı aşina olduğu meddahlık, günümüzde gelenekleri ile birlikte yaşatılmaya çalışılan mesleklerden bir tanesidir. Mutlaka ki Osmanlı döneminde kazandığı “popülerliğini” günümüzde sürdürmesi mümkün değildir. Lakin, Ramazan aylarında özellikle iftardan sonra gerçekleştirilen toplu eğlencelerin de, Karagöz ve Hacivat ile birlikte, merkezinde bulunmaktadır. Aslen Arapça kökenli bir kelime olan meddah, seslerin çağrışımından da anlaşılacağı üzere,
Devamı

20. yüzyıla yön veren, günümüzü şekillendiren birçok olaydan bahsedebiliriz. Dünya tarihinin görmüş olduğu en büyük iki savaşa, her biri ayrı tezlere konu olabilecek birçok siyasi krize, Soğuk Savaş’a, imparatorlukların yıkımına, yeni devletlerin oluşumuna, teknolojinin avucumuzun içine sığacak hâle gelişine sahne olan belki de insanlık tarihinin en uzun yüzyıllarından birisiydi 20. yüzyıl. Belki gündemin yoğunluğundan, belki
Devamı

Sporun her zaman hayatın içinden bir parça olduğunu düşünmüşümdür. O nedenle, bugüne kadar sporu günlük hayatı her haliyle hayatın içinden gelenlere yansıtan bir aktivite olarak tanımladım. Bu hususta yanılmadığımı da birçok defa kanıtladı spor organizasyonları. En son örneğini ise, son aylarda yaşanan mülteci krizleri sırasında gördüğümüze inanıyorum. Avrupa’ya Suriye ve Afrika’dan akın akın giden mülteciler
Devamı

önesans İtalya’sında yaşamış onlarca dâhiden bahsetmek mümkündür. Resim, heykel, edebiyat, tıp ve daha birçok alanda zamanının ötesine gidebilmiş birçok dahi olduğu şüphe götürmez. Her biri kendi alanlarında başlı başına bir tez konusu ve ilham kaynağı olabilir. Ancak şüphesiz ki aralarından bazıları öne çıkmış, eserleri günümüze kadar esrarını korumuştur. Bu dâhilerden bir tanesi, benim de kişisel olarak
Devamı

emavi dinler arasında en çok takipçisi bulunan dindir Hıristiyanlık ve Hıristiyanların da yarısından çoğu ise Katolik kilisesine bağlıdır. Bugün değişik kaynakların söylediğine göre 1 milyardan fazla Katolik vardır. Siz kendinizi hayal edebiliyor musunuz 1 milyar insanın ruhani lideri olarak? Sizden bir söz, ağzınızdan çıkacak bir kelimeyi bekleyen, size şartsız koşulsuz ‘itaat’ eden yüz milyonlarca insan..
Devamı

ürkiye’nin batısında kalan coğrafyada, nereye gitseniz gözünüze hemen hemen her yerde bir çiçek figürü çarpar. Avrupa’dan Amerika’ya birbirinden çok farklı coğrafyalarda yer alan bu güzel yerlerin bir ortak noktası var. İlk cümlemde de bahsettiğim çiçek figürü: Fleur-de-lis. Fransızca olan bu kelimenin tam çevirisi ‘zambak çiçeği’ veya ‘süsen’dir. Tahmin ediyorum ki sizlerin de gözünüzün önünde canlandı
Devamı

azır yazı 7 Haziran’da yayınlanıyorken, içime geçmiş seçimlerle ilgili bir yazı yazma istediği düştü. Seçim yasaklarını da düşünerek yazılabilecek en güzel konulardan bir tanesinin Cumhuriyet Tarihi’nin ilk ‘çok partili’ genel seçimleri olabileceğini düşündüm. Geçtiğimiz sene de zaten Cumhurbaşkanlığı seçimleri varken 1938 Cumhurbaşkanlığı Seçimini yazmıştım. Bu sene de buradan devam etmek istedim. Yazının başlığını ilk genel
Devamı

Bodrum’u severim. Zaten kim sevmez ki? Masmavi deniz ve gökyüzü ile buluşan bembeyaz evlerini, yazın canlılığını, diğer mevsimlerde de dalgaların kıyıya çarptığı ve mavinin sahile savurduğu huzurun kapladığı sokaklarını… Ben Bodrum’u çok severim. Benim hayatımda Bodrum’un yeri çok ayrıdır, bilen bilir. Çocukluğumun yazlarını, hatta bazen kışlarını geçirdiğim Türkiye’nin en güzel sahil kentlerinden biridir Bodrum. Bu
Devamı

on birkaç ay içerisinde gerek ilgi alanlarım gerekse yakın tarihte tez yazacağım için tarihin belirli alt disiplinleri ile ilgileniyorum. Tarih ile ilgisi olan hemen hemen herkesin mutlaka daha çok ilgi duyduğu alt bir tarih dalı da vardır. İktisadi tarih, askeri tarih gibi farklı alanlarda farklı dönemleri kapsayan birçok çalışma mevcut. Hele ki konu Osmanlı İmparatorluğu
Devamı

epimizin öyle veya böyle bir şekilde Abdülcanbaz ile münasebeti olmuştur. Kimimiz ailemizden yadigâr kalan eski gazetelere bakarken, kimimiz çizgi roman sevdamız sebebi ile, kimimiz de Turhan Abi’ye duyduğumuz büyük hayranlık nedeniyle. Peki ya şimdilerde yeniden basılmaya başlanan, renkli ve canlı kapaklarıyla kitapçılarda yerini alan Abdülcanbaz kimdi, neydi ve neyi temsil ediyordu? Turhan Selçuk belki Türkiye
Devamı

Bir önceki yazımda olduğu üzere Osmanlı İmparatorluğu’nun son yüzyılını anlamak ve nihayetinde 1913 Bab-ı Ali Baskını’nı anlatmak adına, 19. yüzyılda görülen reform çabalarını anlatmaya başlamıştım. Genel itibari ile III. Selim ile başlayan reform hareketlerinin en önemli, en dolu dizgin devam ettirildiği yıllardan olan II. Mahmud’un saltanatını dilim döndüğünce anlatmaya çalışacağım. III. Selim’in öldürülmesinden sonra –
Devamı

u yazıyı yazmaya başlamadan önce uzun süre düşündüm, aslında aklımda bir önceki yazımda bahsettiğim 1913 Bab-ı Ali Baskını’nı yazmak vardı. Ancak II. Meşrutiyet Dönemi’ni anlatmadan bu konunun yalın hali ile anlamsız olabileceğine kanaat getirdikten sonra, 1908’e ‘çıkan yollara’ bakmaya başladım. Zira o zaman da Osmanlı yönetimi ve elitleri arasındaki ‘Batı’ algısını anlamadan 1908’in de anlaşılamayacağını
Devamı

smanlı İmparatorluğu’nda, özellikle 18. Yüzyıl’ın ikinci yarısı ile birlikte başlayan modernleşme hareketlerinin bir yansımasını da devlet bürokrasisi içerisinde görmek mümkündür. Gelişen ve değişen dünya normlarına, bürokrasisine ve devlet yapısına ayak uydurmaya çalışan Osmanlı İmparatorluğu, devlet yönetimi ile alâkalı birçok reform ve düzenlemeye gitmiştir. Bu reformların en önemlilerinden bir tanesi de Hariciye Nezareti’nin kurulması olarak gösterilebilir.
Devamı

ok fazla üretken olamadığım dönemlerde, yazı yazmanın en zor geldiği zamanlarda bir konu bulabilmek için çırpınır dururum. En başta her konu ilginç gelse de, çoğu zaman araştırmaya başladığımda sıkılır, yazamadan kapatırım Word dosyasını. Bu sefer de çok farklı olmadı açıkçası, aklımdan neler geçti, ne kitaplar, ne makaleler karıştırıldı, ancak sonuç tertemiz beyaz bir sayfa. Ta
Devamı

Yazının ilk kısmı için buraya tıklayınız. il devrimini Kemalist modernleşme projesinin en önemli araçlarından biri olduğu gerçeğini ilk yazımızda belirtmekle birlikte, bu projenin en önemli amaçlarından birisinin de kültür değişikliği olduğunu iddia edenlerin sayısını hiç de azımsayamayacağımızı söylemek yanlış olmaz. Bu iddiada bulunanlara göre dil devrimi Kemalist modernleşmeyi sağlayacak, geçmişten – özellikle dini motiflerle bezeli Osmanlı
Devamı

ürkiye’de 1923 yılında yaşanan rejim değişikliği ile birlikte birçok devrim de gerçekleşmiştir. Uzun yıllardır bizlere tarih kitaplarında öğretildiği üzere “muasır medeniyetler” seviyesine erişmek ve dahi onu geçmek adına gerçekleştirilen birçok devrim arasında belki de en önemlisi dil devrimi olmuştur. Latin harflerinin kabulü ile başlayan bu süreci, dilde sadeleşme ve Türkçeleştirme çalışmaları ve ciddi bir eğitim
Devamı

Başlığı okuyanların şaşırdığına adım gibi eminim. Böyle bir yazıyı 11 Ağustos ya da 24 Ağustos sabahı okumayı bekleyenler mutlaka vardır. Hayır, İhsanoğlu seçimleri henüz kaybetmedi. Belki de hala kazanabilir. Türkiye’de halkın seçtiği ilk cumhurbaşkanı da olabilir. Ancak ben ve benim gibi düşünen birçok kimse için Sayın İhsanoğlu seçimi çoktan kaybetti. Yazıyı kaleme aldığım an itibariyle ciddi bir
Devamı

ürkiye Cumhuriyeti’nin 91 yıllık tarihinde ilk defa cumhurbaşkanı meclis tarafından değil halk tarafından seçilecek. Ancak ağustos ayı ve cumhurbaşkanlığı seçimleri yaklaşırken hemen hemen herkesin kafasında bir belirsizlik mevcut. Zira birçok seçmen, adayların açıklandığı tarihi çok geç buluyor. Neticede belirsizlik daha da artıyor. 2014 seçimleri bir kenara dursun, ben bugün belki de 91 yıllık tarihinin en
Devamı

smanlı İmparatorluğu’nda modernleşme hareketleri başladığı tarihten itibaren “batının iyi yanlarını” almak her zaman öncelikli konulardan bir tanesi olmuştur. 18. yüzyıl’ın sonlarından itibaren ise sahneye çıkan Birleşik Devletler, ileri batı Avrupa ülkeleri ile birlikte hem Osmanlı hem de daha sonra kurulan Türkiye Cumhuriyeti için hep önemli bir örnek teşkil etmiştir. Batının güçlenmeye, doğunun ise gitgide gerilemeye
Devamı

Bizans İmparatorluğu’nun, başkenti Konstantinapol’de ve Anadolu topraklarında mutlaka birçok mirası vardır. Ancak bu miraslardan en önemlilerinden bir tanesi –hatta belki de en önemlisi – Ayasofya’dır. Mimari bir harika olduğu kadar özellikle Bizans İmparatorluğu döneminde Ortodoks Hristiyanlar için çok önemli bir merkez haline de gelmiştir. İstanbul’un II. Mehmed ve Müslüman Osmanlı Devleti tarafından fethedildiği tarihten itibaren
Devamı

loransa günümüzde görkemli eserler şehri olarak bilinir. Dünyanın en güzel şehirlerinden birisi olan Floransa’nın tarihi de en az şehrin kendisi kadar hayranlık uyandırıcıdır. Özellikle Rönesans döneminin parlayan yıldızı olarak kabul edilen Floransa’dan birçok yetenekli heykeltıraş, ressam, müzisyen ve edebiyatçı çıkmıştır. Bu kişiler kendi isimlerini dünyaya duyururken, Floransa’nın da uluslararası şöhretine öyle bir katkıda bulunmuşlardır ki;
Devamı

ehcir kelimesi çoğu zaman Türkiye’de yaşayanların aklına kötü hatıralar getirir. Ancak bunu bir de Türkiye’de yaşayan gayr-ı Müslimlerin gözünden incelediğimiz zaman hatıraların ne boyutta ağır ve acı verici olduğunu görebiliriz. Özellikle cumhuriyetin kurulma sürecinde ve kurulduktan sonraki yıllarda Müslüman – Türk bir Anadolu yaratma siyasası sonucunda bu özelliklere uymayan toplumların yerleri sürekli değiştirilmiş, bir bakıma
Devamı

942 yılında kanunlaşan Varlık Vergisi kapsamında büyük çoğunlukta mülklerini ve hatta sahip oldukları hemen hemen her şeyi kaybeden Türkiye’nin gayr-ı Müslimleri bu hazin olayın üzerinden çok geçmeden yeniden bir tehdit ile karşı karşıya kalıyorlardı. Yıllar içerisinde iyiden iyiye kaybettikleri güvenlerine rağmen yüzyıllardır parçası oldukları toprakları terk etmeyerek Türkiye’de (çoğunlukla İstanbul’da) yaşamaya devam eden gayr-ı Müslim
Devamı

ir önceki yazıda 1934 Pogromu’nu ele alırken, bunun bir son olmadığını hatta gayr-ı Müslimlerin Türkiye’de yeni kurulan sistemdeki hazin hikayelerine acı bir giriş olduğundan bahsetmiştim. Bu doğrultuda, bu yazıda da gayr-ı Müslimlere yönelen bir başka hareket olarak tanımlanabilecek olan 1942 yılında kanunlaşan Varlık Vergisi’nden bahsedeceğim. 20. yılını doldurmakta olan Cumhuriyet, 1940’lara gelindiğinde birçok farklı problemlerle
Devamı

Bu yazı dizisini yazmadan önce aslında “Cumhuriyet Tarihi’nde  Gayr-ı Müslimlerin Hazin Hikayelerinden” yalnızca bir tanesine odaklanıp (6-7 Eylül Olayları), onu yazmayı düşünüyordum. Ancak daha sonra gayr-ı Müslimlerin hikayesinin daha uzun ve daha hazin olduğuna, yalnızca 6-7 Eylül Olayları ile geçiştirilemeyeceğine karar verdim. Bu doğrultuda sadece 6-7 Eylül Olayları değil, bu hazin hikayenin diğer boyutlarını da
Devamı