İlya Repin, Rus ressamları arasında Realist ve Naturalist tarzda verdiği önemli eserleriyle öne çıkar. En tanınan tablolarında Bolşevik İhtilali öncesindeki Rusya’nın çalkantılı dönemlerini, topluma kök salan yoksulluğu, toplumun mozaikli yapısını ve Rus tarihinin önemli anlarını başarıyla yansıtmasıyla resim sanatında dünyada önemli bir yer edinmiştir.
İlya Repin, 1844 yılında Ukrayna’nın Chugev kentinde, oldukça yoksul ve devletin emrinde çalışmak zorunda olan, adeta devlete ait denebilecek, köylü sınıfına mensup bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Ancak sanata olan tutkusu ve başarıları sayesinde mensubu olduğu sınıfın duvarlarını aşarak dönemin Rusya’sında kendine saygın bir yer edinebilmiş, bir anlamda özgürlüğünü kazanmıştır.
Günümüzde ortalama bir sanatsever tarafından Lev Tolstoy portreleri ile tanınabilecek İlya Repin ilk eserlerini henüz okul çağında vermiş, bu eserleriyle bile dönemin eleştirmenleri tarafından takdirle karşılanmıştır.
Sanat eğitimine bir süre Fransa’da da devam etmesine rağmen İlya Repin, dönemin Avrupa’sındaki empresyonist eğilimden uzak kalmış, eserlerinde realizim ve natüralizme bağlı kalarak dönemin Rus toplumu ve tarihini merkeze alan tematik anlayışından kopmamıştır.
Repin’in ilk önemli eseri, 1873 yılında tamamladığı Volga’da Sal Çekiciler olmuştur. Sanatçı bu eserinde, Volga Nehri’nde geçimini salcılıkla sağlayan toplumun alt tabakasına mensup, hayattan bezmiş insanları muhteşem bir gerçekçilikle yansıtmasıyla dönemindeki ressamların arasından sıyrılmayı başarmıştır. Repin’in bu eserindeki renklerin uyumu ve insan yüzünü yansıtma tarzı sonraki eserlerinin karakteristik özelliklerinin de habercisi olacak niteliktedir.
Repin, daha sonra 1883 yılında tamamladığı Kursk Eyaletinde Dini Tören’le de dikkatleri üzerinde toplamayı başarır. Ancak, Repin’i 1880 – 1890 yılları arasında dönemin Rusya’sında resim sanatının zirvesine taşıyan eserleri Beklenmedik Ziyaretçi ve Korkunç İvan ve Oğlu İvan tabloları olmuştur.
Repin’in 1888 yılında tamamladığı Beklenmedik Ziyaretçi, göreni âdeta içine çeken ve dönemin Rusya’sında Çar II. Aleksander’ın baskıcı rejimini ve ülkedeki politik kargaşayı aktaran serinin son parçasıdır. Bu eserde hayatın yıprattığı, cılız ve solgun yüzlü bir adamın odaya girerkenki gergin yüzü ve evdekilerin korkusu, şaşkınlığı tablonun en can alıcı noktalardır. Tablo hakkında yapılan değerlendirmelere göre Repin, bu tabloda politik nedenlerle Sibirya’ya sürgün edilen bir adamın uzun yıllar sonra aile evine dönüşünü resmetmiştir. Dönemin Rusya’sında “Sibirya’ya sürgün edilme” uygulamasının yaygınlığı düşünüldüğünde belki de yüzlerce evde yaşanan bu sahnenin resmedilmesi oldukça dikkate değerdir.
İlya Repin’in günümüzde en bilinen ve pek çok eleştirmence en önemli eseri olarak görülen tablosu ise 1885 yılında tamamladığı Korkunç İvan ve Oğlu İvan’dır. Repin, bu eserinde Rusya’nın devlet sistemi ve politik gücüne yaptığı katkılardan çok, hırslı ve gaddar kişiliğiyle tanınan IV. İvan’ın bir anlık öfke sonucu oğlunu öldürmesinin ardından neredeyse yuvalarından fırlayacakmış gibi duran gözlerindeki dehşeti ve veliaht İvan’ın ölüme yürürken gözlerinde donup kalan çaresizliği büyük bir ustalıkla resmetmiştir. Eser, betimlediği bu ifadelerle sanat tarihinin en çok beğeni toplayan çizimlerindendir. Eser, ölümün korkunçluğunu ustalıkla yansıtmasıyla izleyende büyük bir huzursuzluk yaratmaktadır. Repin’in bu eseri, 1500’lü yıllara ait bir konuyu işlemesiyle diğer eserlerinden ayrılır.
İlya Repin’in son önemli eseri ise 1891 yılında tamamladığı Türk Sultanı IV. Mehmed’e Mektup Yazan Zaporojya Kazakları’dır. Repin bu eserinde Osmanlı-Rus Savaşı’nda Türk olmalarına rağmen Osmanlı’ya destek vermeyi reddeden Zaporojya Kazaklarının IV. Mehmed’le dalga geçen bir mektup yazmalarını anlatır. Repin, bu eserde Kazakların kültürlerini ve kıyafetlerini daha iyi resmedebilmek için dönem dönem Zaporojya’ya geziler düzenlemiş, bir süre bölgede kalmıştır.
KAYNAKÇA
