Geçtiğimiz aylarda BMW’nin iX3 adlı aracını tanıtması üzerine, zaten meraklı olduğum bir alanda sayısız video izlemiş olabilirim. Bu yaşlarda hepimizde olduğuna emin olduğum otomobil sevdası ve merakı bende de olduğundan bu araç tanıtıldıktan sonra uzun bir süre elektrikli arabaları inceledim. Bir yandan bu konuyla ilgili haber okurken bir yandan da Tesla, Renault, BMW ve Mercedes-Benz gibi markaların tamamen elektrikli ya da yarı elektrikli (hibrit) arabalarının inceleme videolarını izleyip durdum. Bir yandan bu tür arabaların ne kadar yaygınlaştığını, diğer yandan da bu arabaların yurt dışında çok daha mantıklı bir yatırım olduğunu fark ettim. Ne kadar Türkiye’de bir araba sahibi olmak zorlaşsa da, bazı ülkelerde devletin insanları bu arabaları almaya teşvik ettiğini fark ettim. CO2 emisyonunu düşürmek için hali hazırda birçok ülkede sınırlandırmalar olduğundan, bu ülkeler emisyon hedeflerini tutturmak için vatandaşlarını elektrikli otomobillere yönlendiriyor. BMW iX3’ün CO2 emisyonunun 0g/km olduğunu düşünürsek, bu arabaların emisyon hedefine ulaşmakta ne kadar mantıklı bir yol olduğunu görmek çok kolay. Bu yazımda size bazı ülkelerin vatandaşlarını elektrikli arabalara yönlendirmek için nasıl politikalar kullandıklarını anlatacağım.
Türkiye’de Elektrikli Otomobiller
2011’de sayısı 47 olan elektrikli ve hibrit otomobillerin sayısı 2019’da 7.145’i gördü. Bu artışın sebebi tabii ki de devletin elektrikli araçlara olan teşviki ve bu araç tipinin artan popülerliği oldu. 2016 yılında yürürlüğe giren ÖTV indirimiyle motor gücü 50 kW’ı geçen ve motor hacmi 1.800 cm3’ü geçmeyen binek otomobillerin ÖTV’si yüzde 90’dan yüzde 45’e motor gücü 100 kW’ı geçip motor silindir hacmi 2.500 cm3’ü geçmeyen binek otomobiller için de ÖTV oranı 145’ten 90’a düşürüldü. Hibrit araçlar için durum buyken tamamen elektrikli araçlarda Türkiye’de fazladan bir teşvik maalesef yok.
Çin’de Elektrikli Otomobillere Teşvik
Tutarı 5.100$’dan 8.700$’a kadar değişebilen alım vergisi ve dolaylı vergilerden muafiyet sağlanmıştır. Bölgesel teşvikler ve ulusal teşviklerin %50’si ile sınırlandırılmıştır. Başlangıcı 2017 olarak, 2016 yılındaki teşviklerde %20 düşüş gerçekleştirilmiştir. 7 büyük şehirdeki elektrikli otomobil sayındaki sınırlamalar kaldırılmıştır. Geçiş ücreti ve park alanlarından muaf tutulmuştur.
Birleşik Krallık’ta Elektrikli Otomobillere Teşvik
Teşvik, kilometre başına karbon salımına ve sıfır emisyonlu araçlara uygulanmaktadır. Pilli elektrikli otomobiller için 5.800$ ve fişli hibrit taşıtlar için 3.300$ indirim uygulanır. Elektrikli araç sahibi olanlar, bazı vergilerden de muaf tutulur. Elektrikli otomobiller için yakıt vergisi ve ithalat vergisi alınmazken, hibrit ve şirket taşıtları için indirim uygulanır. Ayrıca Ultra Düşük Emisyonlu Taşıtların üretimi ve satın alınmasını teşvik etmek için 770 milyon $’lık bir devlet harcaması planlanmıştır. Birleşik Krallık’ın buradaki amacı 2040 yılına kadar tüm taşıtların elektrikli olmasıdır.Londra’nın da dahil olduğu çeşitli şehirlerde çok düşük emisyonlu taşıtları destekleme önlemleri de alınmıştı. Bu önlemler Çin’de de olduğu gibi ücretsiz park, otobüs şeritlerine erişim hakkı vb. gibi ayırcalıklardır.
Amerika Birleşik Devletlerin’de Elektrikli Otomobillere Teşvik
Bazı eyaletlerde satın alma indirimi ve vergi muafiyetleri bulunmaktadır. Ayrıca her bir üretici başına 200.000 adet satış sınırı getirilmiştir. 2500-7500$’a varan vergi indirimleri vardır.
Fransa’da Elektrikli Otomobillere Teşvik
Fransa’da pilli elektrikli taşıtlar için 6300€ ve fişli hibrit otomobiller için 1000€ indirim uygulanmaktadır. Ayrıca yine CO2 emisyonunu düşürmek için eski bir dizel araçla değiştirilen pilli otomobiller için 10000€’ya kadar indirim yapılmaktadır. Elektrikli araçlar, şirket kullanımı için alınıyorsa vergi avantajı uygulanmaktadır. Elektrikli ve hidrojenle çalışan taşıtlarda ise vergi muafiyeti uygulanmakta. Devlet ise kendi filolarını da düzenleyerek 2017’den sonra taşıtlarının yarısını elektrikli taşıtlarla değiştirmiştir.
Almanya’da Elektrikli Otomobillere Teşvik
Almanya’da da elektrikli otomobil alımlarında 4000€ indirim ve fişli hibrit taşıt alımında 3000€ teşvik uygulanır. 2020 yılına kadar bu teşvik 400.000 taşıtı veya 600 milyon €’yu kapsar. Bu teşvikin %50’si otomobil üreticileri, kalan %50’si ise devlet tarafından karşılanmakta. Ayrıca, elektrikli otomobiller için 10 yıl yol vergisinden muafiyet uygulanmaktadır. Diğer ülkelerin çoğunda olduğu gibi araç şirket kullanımı için alındıysa vergide indirim yapılmaktadır. Bazı bölgelerde, elektrikli araçlara ücretsiz park ve otobüs şeritlerine erişim de verilmektedir.
https://www.tebcetelem.com.tr/media/1497/cetelem-gozlemevi-2.pdf
https://www.tebcetelem.com.tr/media/1352/observatory2019.pdf
https://www.sozcu.com.tr/2019/otomotiv/elektrikli-otomobiller-ve-turkiye-4928808/
