Futbol tarihinde şampiyonlukların ve bunların hikayelerinin yeri ayrıdır muhakkak. Her takımın şampiyon olduğu sene yaşadıkları, rakiplerinin performansı vs. bunlardan bahsedilir. Ama bu şampiyonluk son haftada, son maçta geldiyse daha çok hatırlanır. En yakın örnek Fenerbahçe’nin 2010 ve 2006 yılında son maçta kaybettiği şampiyonluklar. Daha da acı olanı İspanya’da yaşanmış; 92 ve 93 yıllarında Real Madrid’in son hafta Tenerife’ye kaybedip (ki ilkinde 2-0 öne geçip maçı kaybetmişlerdir) şampiyonluğu Barcelona’ya kaptırmıştı. (Gerçi kendisini şampiyonluktan eden iki Tenerifeliyi; teknik direktör Jorge Valdano ve orta saha oyuncusu Fernando Redondo’yu renklerine katarak sonraki sene şampiyon oldular). Ama yukarıda son hafta ve son maç derken birşeyi eklemedim; son dakika. İşte birazdan yazacaklarım son haftadaki şampiyonluk maçında son dakikada atılan golle ve onun getirdiği şampiyonlukla ilgili. Dipnot olarak da belirtmekte fayda var; bu maçı kelimelerle en güzel ifade eden insan Nick Hornby’dir, Futbol Ateşi (Fever Pitch) adlı kitabında bu maçı gayet net anlatmıştır kendisi.
1980’lerin ikinci yarısında İngiliz futboluna Liverpool şehrinin kırmızı ve mavi renkli iki takımı damga vurmuştu. Everton ve Liverpool hem lig hem de FA Cup’ta çekişirken Avrupa’da da oynadıkları kupalarda şampiyonluk için oynuyorlardı. Ama hiç kuşkusuz yine de en güçlü takım, İngiltere’nin (ve belki de Avrupa’nın) yenilmez takımı Liverpool’du. İşte İngiltere 1. Ligi’nde 1988-1989 sezonu da bu gerçeklerle başladı. Favori Liverpool sezona iyi başlamıştı; Ian Rush, John Aldridge’in forvette golleriyle sürüklediği Dalglish’in takımı Eylül ayını Norwich City’nin ardından ikinci sırada geçti. Ekim ayında Norwich’in yerini Millwall aldı ama bu uzun soluklu olmadı. Bu arada hikayemizin kahramanları, ezonun son maçında karşılaşacak olan Liverpool ve Arsenal ilk olarak Lig Kupası’nda eşleşti, Liverpool George Graham’ın “Boring Boring” Arsenal’ını saf dışı bıraktı. O döneme ilişkin Arsenal ile ilgili hep sıkıcı futbol oynadığı söylenir. Maçlar her zaman 1-0, 2-1 gibi skorlarla kazanılmış ve takım gerçekten de çok sıkıcı futbol oynamıştır. Bu arada merak edenler için söyleyeyim; o sıralar Manchester United şampiyonluktan ziyade kadrosundaki oyuncuları yenileme ve mevcut oyuncuların da alkol problemleri ile uğraşmaktaydı. Bu yüzden pek şampiyonluktan bahsedecek ve bunun mücadelesini yapacak durumda değillerdi. Mart ayına gelindiğinde yarışta Arsenal Liverpool’un 5 puan önündeydi. Buna rağmen Liverpool bu ayda son maça kadar sürecek olan iyi bir form yakaladı. Nisan ayı ise maalesef maçlarla ve Liverpool’un ya da Arsenal’in performansı ile değil, 15 Nisan 1989 günü yaşanan Hillsborough faciasıyla hatırlanır. Nottingham Forest ile Liverpool arasında Hillsborough Stadı’nda oynanacak olan FA Cup yarı final maçı öncesi stadyumda çıkan arbedede 94 kişi hayatını kaybetti ve İngiliz futbolu kendisini kökten değiştiecek olan “Taylor Raporu” sürecine doğru hızlanarak ilerlemeye başladı. Bu kötü olay Liverpool’un Nisan ayındaki performansını gölgeler. Takım bu ayda Ian Rush ve sezonu 26 golle gol kralı olarak tamamlayacak olan John Aldridge sayesinde puan farkını 3’e indirmişti ve 1 maçı da eksikti. Ayrıca ezeli rakip Everton’ı FA Cup finalinde 3-2 mağup edip kupayı da kazanmışlardı. Son haftalara kadar puan farkı önce 5’e çıktı sonra tekrar 3’e indi. Son iki hafta Derby Country’e kaybeden ve Wimbledon ile berabere kalan Arsenal son maç öncesi Liverpool’un 3 puan gerisindeydi. Liverpool ise bu sürede 4 maç üst üste kazanmıştı.
26 Mayıs 1989 günü iki takım sahaya çıktığında Liverpool 76 puan ve +39 averajdaydı, Arsenal’in ise 73 puanı ve +35 averajı vardı. Daha fazla gol attığı için 2 veya daha farklı galibiyetlere ihtiyacı vardı Arsenal’in. Yani maçı kazanmak bile yetmeyebilirdi şampiyonluk için ve işleri çok zordur Arsenal oyuncularının; Liverpool son 9 maçını kazanmıştı ve o gün sahaya çıkacak olan Rush-Aldridge ikilisinin oynadığı hiç bir maçı kaybetmemişlerdi. Ayrıca Arsenal de Anfield Road’da 15 yıldır maç kazanamamıştı. Kısacası o gün stadyumdaki 41,000 Liverpool taraftarı ve bütün İngiltere için olacak olan şuydu; “Liverpool sezonu duble yaparak kapatacak”. Liverpool sahaya kalede Grobbelar geri dörtlüde Ablett, Staunton, Nicol, Hansen, orta sahada Whelan, Houghton, McMahon, Barnes, ileride de Rush, Aldridge kadrosuyla çıkarken Arsenal kalede John Lukic, defansta Lee Dixon, Nigel Winterburn, Tony Adams ve Steve Bould, önlerinde David O’Leary, orta sahada Rocastle, Richardson, Merson, Michael Thomas ve ileride de Alan Smith ilk 11 ile maça başladı. İlk yarı kendisine hemen hemen her skor yetecek olan Liverpool’un kontrolünde 0-0 bitti. İkinci yarıda ise işler Alan Smith’in 52. dakikada endirek serbest vuruştan gelen topa kafa vuruşuyla attığı golle değişti. Liverpool oyuncuları gol sonrası Alan Smith’in teması olmadığı konusunda itirazlarda bulunsalar da hakem golü verdi ve Anfield’daki Liverpool taraftarları için korku dolu dakikalar başladı. Golden sonra rakip kaleye yüklenen Arsenal’in golden sonra yakaladığı en önemli pozisyonda -daha sonra maçın kahramanı olacak olan- Michael Thomas karşı karşıya pozisyonda topu kaleci Grobbelar’a teslim etti.
Maçın son dakikalarına gelinmişti artık. 92. dakikada -yani maçın bitmesine 1 dakika kala- orta sahada topu alan John Barnes bugünkü futbolcuların yaptığı gibi topu saklamak yerine kaleye doğru yönelmiş ama topu Arsenal kalecisi Lukic almıştı. Daha sonra bu maçla ilgili konuşulduğunda Barnes o pozisyonda topu korner direğine taşımayıp ilerlediği için pişmanlık duyduğunu söylemişti. Lukic topu arkadaşı Lee Dixon’a gönderir. Dixon Alan Smith’e 50 metrelik bir pas atar, Smith de orta sahadan gelen arkadaşı Thomas’a gönderir topu. Tam olarak kontrol edemese de bu pası Thomas, defanstaki Nicol’ü ekarte eder ve kaleci Grobbelar ile karşı karşıya kalır. Yere yatmış olan kalecinin üzerinden topu aşırtır Thomas ve son maçın, son dakikasında takımını 2-0 öne taşır. Dalglish kenarda bembeyaz olmuş, Liverpoollular neye uğradıklarını bilememişlerdir. Maç bu skorla biter ve Arsenal 28 sene sonra bir kitaba ve onun filmine (Fever Pitch – Futbol Ateşi) ilham olacak efsanevi bir şampiyonluk yaşar. Şampiyonluğu getiren Thomas 2 yıl sonra Liverpool’a transfer olur ve burada 7 yıl kalır. Dalglish yönetimindeki Liverpool sonraki sezon İngiltere futbol tarihindeki son lig şampiyonluğunu kazanır, sonraki sezon ise Arsenal yine Liverpool’un önünde -bu sefer işleri bu kadar zora sokmadan- şampiyon olur.
* Bu Gazete Bilkent’teki son yazım. Geride kalan sürede yazılarımı okuyan tüm okurlara ve gazetede beraber çalıştğımız tüm arkadaşlarıma teşekkür ederim.
