YazarEngin Enes Can

Çekiç ve Orağın Gölgesinde Bir Çizgi Roman: Mosaik

Dig, Dag, Didedag… İlk kez 1955 yılının Aralık ayında okuyucuyla buluşan bu üç çizgi roman kahramanı, 1975 yılına kadar, tam tamına 233 farklı hikayeyle okuyucusuyla buluşmaya devam etti. Sadece çok satılan ve yayıncısına yüksek kazançlar sağlayan bir çizgi roman serisi olmak dışında, Mosaik çizgi romanı ve dolayısıyla kahramanları olan Dig, Dag, Didedag; Almanya Demokratik Cumhuriyeti
Devamı

Kristal Gece’ye Bir Kala: Vom Rath Suikastı

7 Kasım 1938 sabahı, bir Polonyalı Yahudi genç,  Solférino durağında inmek üzere metroya atlar. Durağa varmasının akabinde, Rue de Lille 78 numara’da yer alan Alman Büyükelçilik binasına yürümeye başlar. Yaklaşık 4 dakika süren bu yürüyüşün ardından, saat 09.45’te, girişteki görevliye büyükelçilik yetkilileriyle görüşmek istediğini belirtir ve görevli, genci, büyükelçilikte üçüncü sekreter olarak görev yapan yetkiliye
Devamı

Bırakalım da yüz çiçek açsın, yüz düşünce okulu yarışsın: Yüz Çiçek Kampanyası

Yazılarıma giriş paragrafıyla başlamayı alışkanlık haline getirmişimdir, zaten olması gereken de budur. Bu sefer, bu yazıya münhasır olmak üzere, Çin modern şiirinin gelişmesinde serbest şiirleriyle pay sahibi olan bir şairin çileli hayatıyla başlayacağım. Seksen altı yıllık bu çileli hayat Ai Qing’e ait. Zengin bir ailenin oğlu olan Qing, batı edebiyatına ve kültürüne merak duydu ve
Devamı

Kara Bulutlar Altında Londra: Öldüren Sis

Londra, kirli hava ve on iki bin ölü. Bu 3 kelime… Bu söz öbeği, Avrupa’nın başına gelmiş en büyük hava kirliliği olayını çarpıcı ve gerçekçi bir şekilde özetlemek için oldukça ideal. 1952 yılının soğuk aralık günlerinde vuku bulan ve etkisini beş gün boyunca aralıksız sürdüren bu hava kirliliği hadisesi; çevre kirliliği, yenilenebilir enerji kaynakları gibi
Devamı

Nazilerin İktidara Yürüyüşü: Birahane Darbesi

Adolf Hitler, 20. Yüzyılın -belki de- en bilinen figürü. Yaptıkları bir kenara, ardından bıraktığı dünya; hukukunu, politik sistemlerini, sosyal yapısını ve benzer birçok kavramı radikal değişikliklere tabi tutmak zorunda kaldı. Bu rolü dolayısıyla; birçok filme, kitaba, araştırmaya ve nicelerine konu oldu. Bu geleneği devam ettirerek bu yazımda, ben de, konumu Adolf Hitler olarak belirledim. Fakat
Devamı

1 Kadın, 1 Düello ve 1 Edebiyatçı: Puşkin’in Ölümü

‘’Puşkin, olağanüstü bir olay ve belki de Rusya’nın içinde doğmuş tek olaydır’’ Gogol ‘’Puşkin adeta ileriyi gören bir peygamber gibidir.’’ Dostoyevski   Yazımın başında, Puşkin’in Rus edebiyatı ve toplumu için önemini belirtmek adına, pek çok farklı sıfat veya süslü kelime kullanabilirdim. Belki de, gerçekten de, okuyucuya Puşkin’in önemini aktarabilirdim. Ama ne yaparsam  yapayım, yukarıda alıntıladığım
Devamı

İmkânsızın Hayata Geçirilişi: Gran Sasso Operasyonu

Apenin Dağları’nın en yüksek noktası olan Gran Sasso’da bir dağ oteli, yüz sekiz komando ve tek bir hedef: Devrik lider Benito Mussolini’yi kaldığı dağ otelinden kaçırmak… Tarihin gördüğü en ünlü ve bir o kadar da akıl almaz bir gizli servis operasyonu olan Gran Sasso Operasyonu, namı değer Meşe Harekâtı, bu yazıda, öncesi ve sonrası da
Devamı

Tarihi Değiştiren Soru: Cui Bono?

Günümüzün politik, sosyal, ekonomik olaylarını aydınlatmada bir metot olarak benimsenen ve Cicero’yu Roma’nın en önemli devlet adamlarından biri haline getiren soru: Cui Bono? Yaşanan bir cinayet sonrası, müvekkilini savunmak üzere araştırma yaparken kullandığı ve Türkçe anlamı ‘’kimin menfaati’’ olan bu soruyu konu olan bu yazı, hem Roma’nın o dönemdeki toplumsal ve politik yapısını aydınlatma hem
Devamı

Tarihe Farklı Bir Bakış: Osmanlı’da Düello

Tarih disiplini içerisindeki bazı kavramlar, belirli yer unsuru ile ayrılamaz bir bütün olarak düşünülürler. Tarihi araştırıp, derleyip, size –okuyucuya- sunan tarihçilerin bu belirli seçimi, sizin de düşüncelerinizin belirli bir doğrultuda oluşmasına sebebiyet verir. Bu kavramların biri de düellodur. Mark Twain’i ölümün eşiğine getiren, ünlü yazar Puşkin’i kariyerinin en üst noktasında hayatından eden bir kavramdan bahsediyoruz.
Devamı

İlklerin Ressamı: Mihri Rasim Müşfik Hanım

Tarih disiplini, içerisinde konusu ve yoğunluğu bakımından birçok farklı başlığı muhafaza ediyor. Bu muhafaza etme işlemi, insanlığın başlangıcından günümüze uzanmakta. Kuşkusuz, bu kronolojide bazı başlıklar ön plandayken, bazıları ise -tabiri caizse- tarihin tozlu sayfalarında belki bir gün tarihçiler tarafından keşfedilme umuduyla bekliyor. Bu başlıklardan biri de, Türk Resmine ilklerini yaşatmış ve Türk kadın ressamlara öncü
Devamı

Hüzünlü, Kararlı ve Geleceğe Ümitli: Cumartesi Anneleri

… Benim annem Cumartesi her bir dilde çıkar sesi Benim annem Cumartesi elinde solmuş bir resim Benim annem Cumartesi hesap soracak öfkesi Benim annem Cumartesi benim annem Cumartesi … Bandista- Benim Annem Cumartesi     Cumartesi anneleri, gözaltına alınan ve bir daha haber alınamayan veya faili meçhul cinayete kurban giden yakınlarını arayan ve cumartesine denk
Devamı

Şarkılar Bildiriyor: 80 Darbesi ve Sonrası

Tarihin akışı içerisinde yer alan bazı olaylar var ki üzerinden yıllar geçse bile hakkında konuşması, -hele ki- eleştirmesi güç. Eğer ki bireyler bu tarihi olayların akışı içerisinde mağdur rolündeyseler; güçlük, imkânsızlığa eviriliyor. Bu olayların başında 80 darbesi geliyor. Bu yazıda 80 darbesini klasik bir biçimde-ki tartışmaya da açık olduğu su götürmez- ele almak yerine, şarkıları,
Devamı

Çaldıran Savaşı ve Sonrası: Şah İsmail’in Yağmalanan Hazineleri

  Ovanın yanakları altın paralarla parıldıyordu, ganimet bakımından ise toprağın yükü oldukça ağır idi. Kızılbaş ordusu gitmiş, silah at ve takımları yerde kalmış, dünya altınla dolup taşmıştı. Rengârenk çadırların çokluğundan toprak, kaplan sırtı gibi benek benek olmuştu. Kahramanların kanlarıyla süslenmiş kemerler, altın halhallar gibi ayaklar altına düşmüştü. … Ganimetleri bir yere çekip yığın haline getirdiler.
Devamı

Nazım Hikmet’in Türkiye’den Kaçışı -II

Kaçış Planının Uygulanışı Üçüncü olanağı uygulayabilmek için iki yol vardır: Ya Karadeniz’de ticaret yapan bir motorla yola çıkacaklardı ya da sürat motoru alacaklardı. Birinci yolu uygulayabilmek biraz sorunluydu. Öncelikle, böyle bir motor satın almak için alıcının tekne kaptanı olarak limanda kaydını yaptırması gerekiyordu. Sonrasında, bu motorlarda denizci tezkereli en az üç kişinin bulunması şarttı. Sonuncu
Devamı

Nazım Hikmet’in Türkiye’den Kaçışı -I

  951’de bir denizde genç bir arkadaşla yürüdüm üstüne ölümün -Nazım Hikmet’in Otobiyografi adlı şiirinden bir dize, Doğu Berlin, 11 Eylül 1961   Bugün, Nazım Hikmet’in Türk vatandaşlığından çıkarılmasının üzerinden tam tamına altmış beş yıl geçmiş. Yeniden Türk vatandaşlığına alınmasının üzerinden ise sadece yedi yıl… On bir ayrı davanın konusu olan ve on
Devamı

Müzik Ve Barışın Dansı: 1969 Woodstock Festivali

Orada her şey yolunda mı? Kafanız iyi ve yeterince suyunuz var mı? Janis Joplin 1969 senesi… Yaşananlarıyla akıllardan silinmeyen bir sene… Arafat’ın FKÖ başkanı seçildiği, İtalya’da 1,5 milyon insanın düzene karşı greve başladığı, ABD’nin Ay’a ilk insanı göndererek Sovyetlere karşı psikolojik üstünlüğü elde ettiği, eşcinsellerin Stonewall ayaklanmasında New York’da polislerle çatıştığı, mini etekli Bernadette Devlin’in
Devamı

Sürgünlüklerin Azlettiricisi Olan Tiyatro: Vatan yahut Silistre

Edebiyat derslerinin “Türk edebiyatının romantik tiyatrosunun ilk örneklerinden olan Vatan yahut Silistre…” gibi olmazsa olmaz klişe cümlelerine hepimiz iyi kötü aşinayız. Bu aşinalık -maalesef ki- birkaç kuru bilgi ezberinden öteye geçemiyor. Edebiyatımızı anlama ve tanıma konusunda sınıfta kalmamıza sebebiyet veren kuru bilgi öğretileri, -belki de- edebiyatımıza zarar veren vasıtalarından başında. Batı’ya yüzünü dönmüş Türk edebiyatının
Devamı

Kalem Münakaşaları – II: Zemzeme ve Demdeme

Dizinin ilk yazısı için tıklayınız. Türk edebiyatı dersleri, öğrencilerin lise hayatının olmazsa olmazıdır. Sıkıcı ve külfetli sıfatlarıyla birlikte öğrencilerin dimağlarına kazınan bu dersler, öğretici olmaktan da bir hayli uzaktır. Yazılıları verebilmek adına son dakikada yapılan üstünkörü ezberler veya üniversite sınavı için çözülen içi boş sorular da bu öğreticilikten uzak eğitimin en önemli destekçisidir. Olayın aslını,
Devamı

Kalem Münakaşaları – I: Ahmet Mithat Efendi ve Dekadanlar

Türk edebiyatı, Batılılaşmaya başlamasıyla beraber birçok polemiğe ev sahipliği yapmaya başlamıştır. Farklı farklı sebeplere dayanan bu polemikler, uzun yıllar edebiyat ve fikir dünyasını meşgul etmiş, olumlu ve olumsuz sonuçlarıyla da edebiyatımıza yön vermiştir. Polemiklerin oluşmasının sebebi eski-yeni çatışması olabileceği gibi, gazete ve dergiler arasındaki rekabet de olabilir. Bilindiği üzere, polemiklerin gazete ve dergilerin tirajları üzerinde
Devamı

Jön Türklerin Paris’i

Sanat, bilim, özgürlük… Düşünce, edebiyat, eşitlik… Sokakta insanları durdurup ilerleme için toplumların sahip olması gereken temel kavramları sorarsanız, önceki cümlede bahsi geçen kavramlardan birini muhakkak söyleyeceklerdir. Bu kavramlar öyle kavramlardır ki, bu kavramlara sahip olan toplumlar bunlarla övünür, sahip olamayanlar ise bunların hayali ile yaşar. Günümüz Avrupa toplumlarının birçoğu, bu kavramlara sahip olmakla -haklı bir
Devamı

Bir Trenden Çok Daha Fazlası: Şark Ekspresi

Bugün Paris ile İstanbul arasında tren seferleri başlatılacağı söylense eminim ki çoğu kişi -ben de dâhil- bu habere şaşırmaz. Hatta bazıları, uçakların ulaşım araçları arasında payının giderek arttığı bu dönemde, tren seferlerinin gerekliliğini bile sorgulayabilirler. 1880’li yıllar için ise bu haber Paris’i İstanbul’a, dolayısıyla Batı’yı Doğu’ya bağlayan Şark Ekspresi’nin doğuşunun müjdesidir. Tarihe tanıklık eden eşyaları
Devamı

Hitler’in Son Kumarı: Ardenler Taarruzu

1944 yılının eylül ayı… Müttefik ordularının Kuzey Afrika’da başlayan yürüyüşleri Normandiya Çıkarması’yla devam etmiş ve Alman sınırına dayanmış, Sovyet orduları ise Nazilere son büyük darbeyi vuracakları büyük bir taarruz için durmadan yığınak yapmaktaydı. Adolf Hitler’in düşlediği “bin yıllık imparatorluk” 2. Dünya Savaşı’nın beşinci yılında artık yerle bir olmak üzereydi. Bu şartlar altında Führer, Batı cephesindeki
Devamı

Uzay Yolculuğunun Atası: Sputnik-1

İşittiğiniz ses, eskiyle yeniyi ebediyen ayırıyor. -NBC Spikeri, 4 Ekim 1957 Bazı ani devrimsel olaylar dünya tarihinin gidişatını derinden etkileyebiliyor. Uzay çağının miladı sayılan Sputnik-1 uzay aracı; teknoloji ve bilimin, hem bilim tarihi hem de toplumlar üzerindeki dönüştürücü etkilerine en çarpıcı örneklerden biridir. Rusçada yoldaş (спу́тник) anlamına
Devamı