Türkiye girişim ekosistemi yıllardır hızla büyümeye devam ediyor. Yazılımdan ulaşıma kadar çeşitli alanlarda yüzlerce girişime sahip olan Türkiye ekosisteminde her yıl onlarca girişim yatırım alıyor. Son olarak İstanbul’da kurulan teknoloji girişimi Insider 121 milyon dolar yatırım aldı ve 1 milyar dolar değerlemenin üzerine çıkarak unicorn şirket seviyesine geldi. Insider’a güvenerek yatırım yapan bazı melek yatırımcıların geçtiğimiz sene Türk lirası bazında 527 kat kazandığı haberlere yansımıştı.
Insider’ın ya da Getir’in başarısının Türkiye’ye ne gibi katkılar sağlayabileceğinden bahsedelim. Özellikle yabancı yatırımcılar bu tür başarılı girişimleri ya tamamen devralarak, ya da bir kısım hissesini satın alarak yatırım yapıyorlar. KPMG Türkiye’nin 2021 yılında hazırladığı Türkiye Start-up Yatırımları Raporu’na göre, 2021 yılı ikinci çeyrekte Getir 550 milyon dolar yatırım almış, Dream Games ise 150 milyon dolar yatırım toplamıştı. Bu çeyrekte beş satın alımın gerçekleştiğini de vurgulayalım. Özellikle satın alımlar ya da büyük hisse alımları doğrudan yabancı yatırımı olarak sayılıyor ve ülkeye döviz girdisi kanalıyla sermaye sağlıyor. Türkiye bu sayede dış borçlarını daha kolay bir şekilde ödeyebiliyor ve daha da önemlisi bu tür yatırımlar diğer küçük start-upları da cesaretlendirerek yeni ürün ortaya koyma süreçlerini hızlandırıyor. Nihayetinde büyüyen bu girişimler ekonomik büyümeyi artırıyor ve istihdama önemli bir katkıda bulunuyorlar. 2015’te kurulan Getir’in binlerce çalışanı olduğunu düşününce, bu tarz girişimlerin ekonomiye faydasını inkar etmek zorlaşıyor. İşsizlik oranının %12 olduğu Türkiye’de başarılı start-uplara her zaman ihtiyaç olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca, 2013’ten beri dolar bazında düşüşte olan milli geliri artırmak için girişimlerin teşvik edilmesi gerekiyor. Türkiye’den bir dünya teknoloji devi çıkmaması için bir sebep göremiyorum. Bu ülkenin değerli üniversitelerinden mezun olan gençleri beyin göçü ile yurt dışına kaptırmazsak eğer, bu dediğimi başarabiliriz.
Peki girişimler gerçekten destekleniyor mu? Teşvik alıyorlar mı? Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı yani KOSGEB’in girişimcileri desteklemek için birden fazla programı bulunuyor. Ayrıca TÜBİTAK da kendi bünyesinde girişimcilere teşvik veriyor. Son olarak, Sermaye Piyasası Kurulundan lisans alarak “paya dayalı kitle fonlaması” faaliyetinde bulunan birçok platform mevcut. Bu platformlarda iyi bir fikire sahip girişimciler SPK’nın denetimi altında yatırım alma şansı elde ediyorlar ve daha hızlı bir şekilde büyümeye devam ediyorlar. Paya dayalı kitle fonlamasının yasal koruma içinde olması da yatırımcıları cesaretlendiren bir diğer konu. Bu platformlarda yatırımcı olmak için milyon dolara ihtiyaç da yok. Yatırılan miktara oranla pay sahibi olunduğu için isteyen bütün vatandaşlar beğendiği fikre yatırım yapabiliyor. Öte yandan, yatırım yapma kültürü ülkemizde yeterince gelişmediği için paya dayalı kitle fonlaması fikrinin büyümesi biraz zaman alacak gibi gözüküyor.
Girişimlerin ülke ekonomisine katkısı tartışılmaz. Bu şirketlere erken aşamada verilen desteklerin ne kadar önemli olduğu da açık. Bu nedenle girişim ekosisteminin yaygınlaşması ve verilen desteklerin artırılması çok önemli. Umarım bu yazı ile sizin girişimlere karşı olan ilginizi artırabilmiş ve de girişimlerin önemi konusunda bir farkındalık sağlayabilmişimdir.
