Avrupa’nın önde gelen kültür merkezlerinden olan Roma’da bulunan Trevi Çeşmesi, mimarisi ve tarihi ile şehrin en çok turist çeken noktalarından biridir. Yapımına 1700’lerde başlanan çeşmenin inşası yaklaşık 30 yıl sürmüş, süreç farklı mimarların yardımıyla tamamlanmıştır. Roma’daki pek çok ünlü çeşmeye su kaynağı olan, 26 metre yüksekliğinde ve 49 metre genişliğindeki Trevi Çeşmesi’nden günde yaklaşık 8 milyon litre su akmaktadır.
Dilimizde çeşmeden Üçyol Çeşmesi veya Aşk Çeşmesi olarak da bahsedilmektedir. Üçyol Çeşmesi olarak bilinmesinin sebebi Latince’de üç yolun kesiştiği yer anlamına gelen ‘trivium’ kelimesinden türemiş olması ve bulunduğu noktanın üç sokağın kesişiminde olmasıdır. Başka bir düşünceye göre ise çeşme Antik Roma İmparatorluğu zamanında üç yeraltı su yolunun kesişim noktasına inşa edilmiştir ve adını buradan alır.
Aşk Çeşmesi’nin isim kökeni ise Roma İmparatoru Augustus dönemine dayanır. Augustus’un damadı Agrippa tarafından şehre su taşıması amacıyla yapılan su kemeri Aqua Virgo’nun sonunda bulunur. Söylentilere göre, savaş döneminde susuzluktan yorgun düşen askerler, güzel bir kızla karşılaşır ve nereden su bulabileceklerini sorarlar. Kız, çeşmenin şu anki konumunu işaret ederek toprağı kazarlarsa bulabilecekleri cevabını verir. Çaresiz askerler toprağı kazarlar ve suya ulaşırlar. Başka bir söylentiye göre ise bu durum Agrippa’nın o askerleri Roma yakınlarında su kaynağı aramaları için yollaması olarak anlatılır.
Aşk Çeşmesi olarak anılmasının diğer sebebi birçok ünlü aşk filminde geçmesidir. Bu filmlerden bazılarına örnek olarak; When in Rome, To Rome with Love, Roman Holiday, La Dolce Vita, Eat Pray Love, La Grande Bellezza, Ladri Di Biciclette ve Angels And Demons verilebilir. İsmin bir filmdeki yanlış bir tercüme sebebiyle Aşk Çeşmesi olarak hatırlandığı da iddialar arasındadır. Kısacası turistlerin göz bebeği olan bu çeşme hakkındaki rivayetlerin sonu yoktur.
Trevi Çeşmesi’nin büyüleyici mimarisi, üzerine birçok farklı yorum yapılmış bir tasarımdır. Barok mimarisinin en gözde örneklerinden biri olan çeşmedeki heykellerin ve sembollerin çeşitli anlamları vardır. Ortadaki heykelin deniz tanrısı Neptün olduğu söylenir. İki deniz atı tarafından çekilen kabuk şeklinde bir figürün üstünde durduğu görülür. Atların birinin sakin, birinin agresif ifadelere sahip oluşu denizdeki dengesizliği simgeler. Yan tarafında oyulmuş figürler arasında su kemerini yaptıran Agrippa ve askerlere toprağın yerini gösteren güzel kız görülebilir. Tepedeki semboller dört mevsimi belirtir. Çeşmeden akan su, denizi temsil ettiği düşünülen yarım daire şeklinde tasarlanmış havuza dökülür.
Romanın ünlü çeşmesi Trevi çeşmesi fotoğrafları veya aşk çeşmesi fotoğrafları (“Roma Trevi Çeşmesi Veya Aşk Çeşmesi Fotoğrafları”)
Çeşmeyi ziyaret etme şansı yakalayan turistlerin birleşmiş üç sokağı gezmek, yakın çevredeki antik yapıları incelemek, kafelerde şehrin ünlü tatlılarını denemek gibi çeşitli aktiviteler yaptığını görürüz. Ancak bu aktiviteler arasında en ünlüsü çeşmedeki suya para atmaktır. Suya atılan bir bozuk paranın kişiyi şehre tekrar getireceğine, iki bozuk paranın Roma’da aşkı bulduracağına, üç bozuk para atan kişinin Roma’da düğünü olacağına inanılır. Tamamen bir rivayet olmasına rağmen, gözde bir turistik yer oluşunun da etkisiyle çeşmeye dudak uçuklatıcı miktarlarda para atılır. Günlük yaklaşık 3,000 Euro biriken çeşmede bu rakam yıl sonunda 1,400,000 Euro civarında oluyor, ziyaretçi sayısına göre değişiklik gösteriyor.
3 Yolun Kesiştiği yerde – Fontana di Trevi
Trevi Çeşmesi ile ilgili başka bir ilginç ayrıntı, suya atılmış paraları çalmanın yasaya aykırı olması ve yapan kişilerin cezalandırılmasıdır. Param boşa gider düşüncesine kapılan turistler için bir diğer bilgi ise atılan paraların toplanıp hayır kurumlarına veriliyor olmasıdır. Atılan paraların aşkı ve evliliği getireceğinin garantisi olmasa da paranın hayır işlerinde kullanılacağını bilmenin insanı rahatlattığı söylenebilir.
Hem etkileyici tasarımı hem de sırlarla dolu geçmişi ile Roma’nın vazgeçilmez turistik mekanlarından olan Trevi Çeşmesi, yoğun çabalar gösterilerek korunmaya ve ziyaretçilerine büyüleyici bir deneyim yaşatmaya devam ediyor.
KAYNAKÇA
Civelek, Şahika. “Roma Aşk Çeşmesi’nin Hikayesi.” Gezentigiller, 12 June 2015, gezentigiller.com/roma-ask-cesmesinin-hikayesi/.
Sanatla Art. “Mimari İnceleme: Trevi Çeşmesi, Roma.” Sanatla Art, 1 Jan. 2023, www.sanatlaart.com/mimari-inceleme-trevi-cesmesi-roma/.
Mussio, Gina. “9 Surprising Trevi Fountain Facts | Rome Blog.” Walks of Italy, 28 Apr. 2014, www.walksofitaly.com/blog/art-culture/9-surprising-facts-trevi-fountain-rome.
https://aleelatan.files.wordpress.com/2019/01/fontana-di-trevi.pdf
“Roma Trevi Çeşmesi Veya Aşk Çeşmesi Fotoğrafları.” En Iyi Yol Gezdiğin Yoldur!, 19 Dec. 2020, www.yollardan.com/galleries/roma-trevi-cesmesi-fotograflari/#google_vignette.
