Bastığınızda ayağınızı kaydıran, tuttuğunuzda elinizi donduran soğuklar geldi… Termometreler eksiyi gösterdiğinde yapılacak en güzel şey dışarının buz kesen ayazına inat evinizin rahatında sıcak bir şeyler içmek. Ee, bir de yanınızda içinizi ısıtacak hoşsohbet aile üyeleriniz ya da arkadaşlarınız varsa soğuk bir kış gününün yerini sıcak bir bahar havasına bırakması işten bile değil.
Peki, biz burada İç Anadolu soğuklarına dayanamazken kışın sıcaklıkların -30°C’ye kadar indiği ve gündüzlerin çoğunu karanlıkta geçiren bir ülkenin insanları nasıl oluyor da bu iç bunaltıcı koşullara dayanabiliyor?
İsveç’te günlük hayattan bir kesit
Bu sorunun cevabını araştırdığımızda İsveç’te karşımıza yukarıda bahsettiğim samimi, kendinizi evinizde hissettiren konseptin gelenekselleşmiş hali olan “Fika” çıkıyor.
Fika, genelde öğleden önce ve öğleden sonra olmak üzere günde iki defa, kahve ya da çay ile birlikte tarçınlı rulo, kek ya da kurabiye gibi tatlı hamur işi çeşitlerinin tüketildiği ve arkadaşlarla zaman geçirilen bir kahve molası.
Adının ise İsveç’te kahve içmenin yasaklandığı zamanlarda, kahveyi çok seven halkın gizlice kahve içebilmek için buluşurken anlaşılmasın diye “kaffi” (kahve) kelimesindeki hecelerin yerlerini değiştirerek “fika” kelimesini kullanmasıyla ortaya çıktığı düşünülüyor.
İsveç Kahve Molası Sanatı: Fika / Anna Brones & Johanna Kindvall
Fika genel olarak saat 10.00 ve 15.00’te olmak üzere iki kere yapılıyor ama belli saatler arasına sıkıştırılmış olması ya da arkadaşlarla sosyalleşerek yapılması da gerekmiyor. Kendi başınıza bir kitap alıp bir kafede vakit geçirmek de bir köşede ders çalışmak da günümüzde Fika sayılabiliyor. İçecek ya da yiyeceklerde de bir sınırlama yok ancak genelde tercih edilen Kahve ve Tarçınlı Rulo. Bu arada İsveç’in, yıllık kişi başına düşen 8,2 kg ile dünyada en çok kahve tüketen ülkelerden biri olduğunu belirtmekte yarar var.
Aslında pek çok kültürde bunun gibi “beş çayı” diyebileceğimiz ya da direk adı üstünde “kahve molası” diyebileceğimiz özel zamanlar mevcut ancak İsveçliler bunu toplum hayatına girebilmek ve sosyalleşebilmek için bir kurum olarak görüyorlar. O kadar gelenekselleşmiş ki çoğu insanın hatırlayabildiği en erken anıları büyükannesi ya da büyükbabasıyla birlikte yaptığı Fikalar.
Aile bağlarını güçlendiren Fika
Fika, eskiden kafelerin daha az bulunduğu zamanlarda ise ev oturması şeklinde yapılıyormuş ve bizdeki geleneklere benzer şekilde gelen misafirlere kahve yanında tatlı hamur işleri ikram ediliyormuş. Ancak İsveç’te “6 çeşit uğraşsız görünür, 8 ise müsrif” anlayışı olduğu için ev sahipleri eğer Fika vereceklerse en az 7 çeşit kek ya da kurabiye yaparlarmış. Günümüzde kimsenin bu kadar vakti olmadığı için bu çeşitleri dışardan almak yaygınlaşmış.
“6 çeşit az, 8 çeşit fazla”
Ayrıca Fika çoğu şirketin günlük rutinine de dahil edilmiş. Bunların en meşhurlarından biri de IKEA. Fika, iş saatleriniz arasında, iş arkadaşlarınızla daha az resmi bir ortamda hem işten hem de özel yaşamınızdan sohbet etmenize olanak sağladığı için takım ruhunu, yaratıcılığı ve üretkenliği arttırdığına inanılıyor.
Fika’yla fikirlerin daha rahat ifade edilebildiği ortamlar
Son olarak İsveç’in Fika’yı markalaştırıp dünyaya tanıtmaya çalıştığını söyleyebiliriz. Eğer ilginizi çekiyorsa İsveç’in kendi resmi Youtube kanalında Fika’yla ilgili 6 bölümlük küçük bir video serisi var. Kültürünü, insanlarını ve İsveç’te yaşamı merak edenleri sayfalarına bekliyorlar.
Siz de önümüzde bizi bekleyen kış için içinizi ısıtacak ortamlar yaratmak istiyorsanız evinizde Tarçınlı Rulo yapıp arkadaşlarınızı kahveye davet etmeyi unutmayın! Mutlu Fikalar…
Kaynakça
http://thesisterssoiree.com/wp-content/uploads/2014/10/DSC_0140.jpg
https://www.halogensoftware.com/uploads/blog/workplace-culture-the-perks-of-coffee-breaks/coffee-breaks-post-1.jpg
http://eastchapelhillobserver.com/wp-content/uploads/2017/02/Hygge_image2.jpg
https://www.weatheronline.co.uk/reports/climate/Sweden.htm
http://footage.framepool.com/shotimg/qf/184995970-stureplan-pedestrian-crossing-traffic-light-crossroad.jpg
https://tr.pinterest.com/pin/507780926725653310/
http://www.antiquarianation.com/2012/12/swedens-coffee-ban.html
http://glokalweb.com/wp-content/uploads/2017/06/Fika-The-Swedish-Style-Coffee-Break-Coffee-and-Pastries-myPanier-1024×681.jpg
https://dailycoffeenews.com/wp-content/uploads/2015/05/fika_book.jpg
https://i.pinimg.com/originals/54/b8/7e/54b87e60ca5de8a1d7b55fc306d0a788.jpg
https://img.purch.com/h/1000/aHR0cDovL3d3dy5saXZlc2NpZW5jZS5jb20vaW1hZ2VzL2kvMDAwLzAyOS8zNzIvb3JpZ2luYWwvZ3JhbmRtYS1iYWtpbmctZ3JhbmRraWRzLmpwZw==
https://www.youtube.com/user/Sweden
