Aldığımız kararlar hayatımızı çok farklı şekilde şekillendirir. Az düşünerek alınmış olanlar bize zarar verirken, üzerine fazla düşündüğümüz kararlar da negatif etki yapabilir. Peki en doğru karara ne zaman ulaşırız ? Araştırmayı bırakıp karar verme aşamasına geçmenin en doğru vakti nedir ?
“Yaşamın Algoritmaları: İnsan Kararlarının Bilgisayar Bilimi” adlı kitabın yazarları Brian Christian ve Tom Griffiths, insanların en doğru kararı vermek için elindeki seçeneklerin %37’sine bakmasının yeterli olacağını söylüyor.
Varsayılan kurala göre yüzde 37 noktasında bilinçli karar verebilmek için yeterli veri toplanmış oluyor ve boş yere zaman kaybedilmiyor. Diğer bir deyişle elinizdeki opsiyonlardan en iyisini seçme şansınız %37 noktasında maksimum oluyor.
Sekreter Problemi
Kuralın ortaya çıkışı ünlü bir matematik problemine dayanmakta: ‘Sekreter Problemi’. Düşünün ki bir şirkette patronsunuz ve sekreter pozisyonu için adaylarla görüşüyorsunuz. Eğer bir adayı reddederseniz onu bir daha görüşmeye çağıramıyorsunuz, peki böyle bir durumda en iyi sekreteri işe almak için kaçıncı adaydan sonra karar vermelisiniz ?
Matematikçiler bu problemin çözümünün 1/e olduğunu söylemiştir ki bu da %37’ye oldukça yakın bir sayıdır.
İdeal Evlenme Yaşı
Hayatımızda sekreter problemine benzer çok fazla şeyle karşılaşırız: ev alırken, park yeri seçerken ve hatta kiminle evleneceğimizi belirlerken. Çoğu insan 18 ve 40 yaşları arasında evlenmeyi planlar ve kendileri için en doğru kişiyi bulmaya çalışır. Kuralımız bu problemde de insanların evlenmek için belirlediği zaman diliminin yüzde 37’sini araştırma için kullanmasını ve sonra en uygun kişiyi seçmesini öneriyor. Yani 18-40 yaşları arasında evlenmek için en doğru yaş 26’dır.
Utah Üniversitesi’nden sosyolog Nicholas Wolfinger ise boşanma riskinin en az olduğu evliliklerin 28 ve 32 yaş arasında yapıldığını fark etmiş. Bu yaş aralığı bizim %37 kuralımıza uymuyor gibi durabilir, bunun sebebi de evlenme kararının ilişkinin daha önceki yıllarında verilmiş olmasıdır.
Elbette ki bu her zaman doğru sonuçlar verebilen bir kural değil, ayrıca çok romantik olduğu da söylenemez. Ama matematikçiler ısrarla 18’den 26 yaşına gelene kadar gelecekteki eşinizi belirlemiş olacağınızı iddia ediyor. En iyi kararı veremeyecek olsanız bile uygulanabilecek en iyi strateji de bu gibi gözüküyor. Duygusal ilişkilere matematiği karıştırmak ne kadar mantıklı tartışılır ama elbet vardır bilimin bildiği bir şeyler…
