27 Nisan – 3 Mayıs tarihleri arasında Türkiye ve dünya ekonomilerinde yaşanan başlıca gelişmelerden bahsedeceğimiz bu yazıda, doğum yardımı yasası, TOKİ indirimiyle gün yüzüne çıkan yastık altı paralar, Ekonomik Güven Endeksindeki artış, akaryakıtlara yapılan zamlar, kayıt dışı işçilik ile ilgili son yapılan açıklamalar, Albassam Group ve Mayhoola fonunun Türkiye’ye yapacağı yatırımlar ve farklı kuruluşların açıklamış olduğu tutarsız dış ticaret rakamlarını başlıklar halinde ele alacağız.
Doğum Yardımı
Yeni “doğum yardımı yasası” bir çok yeniliği beraberinde getirdi. Artık canlı doğan ilk çocuğa 300, ikinci çocuğa 400, üçüncü ve sonraki çocuklara ise 600 lira yardım yapılacak. Bu ödeme devlet tarafından hiçbir kesinti ve vergilendirme olmadan yapılacak. Böylelikle 3 çocuk sahibi olan aileler 1300 liranın sahibi olacaklar. Yapılacak ödeme Türk vatandaşı olan bireye yapılacak. Eğer ikisi de Türk vatandaşıysa anneye yapılacak. Ayrıca bu yardımın miktarı da artırılabilir. Bu hak da Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığında olacak.
Bu yasayla birlikte doğum yapan annelerin izinlerini de uzadı. İlk çocukta 2, ikinci çocukta 4, üçüncü ve sonraki çocuklarda 6 ay boyunca yarım gün çalışma hakkına sahip olan annelerin maaşları düşmeyecek. Çalıştıkları kısmın maaşı iş yerinden, kalan yarım günlük kısmı ise İş-Kur tarafından verilecek. Memurlarda ise her çocukta 6 aylık bir hak söz konusu. Babaların 3 günlük doğum izinleri de 5 güne uzatıldı.
Kadınlara verilen bu hakların kadın işsizlik rakamlarına nasıl bir etki edeceği de şimdiden merak konusu oldu.
TOKİ’nin Peşin Ödeme İndirimi Yastık Altından 750 Milyon Lira Çıkarttı
Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Mehmet Ergün Turan, Anadolu Ajansının (AA) 100. Yıl Vizyonu çerçevesinde geliştirdiği AA Finans Haberleri Terminali’nden canlı olarak yayınlanan AA Finans Masası’nın konuğu oldu.
TOKİ’nin kurulduğu günden bu yana kuruluş amacının “konuta erişmekte zorlanan vatandaşları toplu konuta eriştirmek” olduğunu dile getiren Turan, 2002 yılından 2014 yılına kadar geçen zamanda 655 bin konut yapıldığını belirtti.
Turan, geri ödemeye başlamış ve 2 yılını doldurmuş vatandaşlara yüzde 20 indirim kampanyaları düzenlediklerini bildirdi. TOKİ Başkanı Turan, peşin ödeme indiriminden 33 bin kişinin yararlandığını belirterek, “1,5 milyar liralık bedelin 750 milyonu kredi kullanılmadan ödendi” dedi.
Bir ayda 750 milyon liranın yastık altından çıktığını düşünecek olursak, Türk vatandaşlarının yastık altında ne kadar büyük miktarda paraları var görebiliriz.
Ekonomik Güven Endeksi Arttı
Ekonomik Güven Endeksi Nisan ayında bir önceki aya göre %3.66 artarak 79.66 seviyesine yükseldi. Bu artışın sebebinin diğer endekslerdeki artıştan kaynaklandığı belirtiliyor.
Kaynak: Dünya Gazetesi
Diğer endekslerdeki durum ise genelde pozitif yöndeydi. Tüketici Güven Endeksi, Nisan ayında %1.5 oranında artarak 64.39 değerinden 65.35 değerine yükseldi. Reel kesim güven endeksi, bir önceki aya göre yüzde 1.5 arttı; Mart ayında 101.20 olan endeks Nisan ayında 102.70 değerine yükseldi. Hizmet Sektörü Güven Endeksi %0.5 oranında azalarak 101.03 değerinden 100.53 değerine düştü. Perakende Ticaret Sektörü Güven Endeksi ise bir önceki aya göre %1.2 oranında azaldı; Mart ayında 103.03 olan endeks Nisan ayında 101.84 değerine düştü. İnşaat Sektörü Güven Endeksi bir önceki aya göre yüzde 2.7 oranında azalarak 81.16 değerine düştü.
TÜİK endeksin, ekonomik büyümeye ilişkin olarak diğer ekonomik göstergelere kıyasla daha erken bilgi sağladığından öncü bir gösterge olduğunu belirtiyor.
Akaryakıtta Yeni Zamlar
Geçtiğimiz hafta benzinin litre fiyatına 10, motorine ise 8 kuruş zam yapıldı.
95 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatı İstanbul’da 4.62 liradan 4.72 liraya çıktı. Litresi 3.94 lira olan motorin de 4.02 liradan satışa sunulmaya başlandı. Ankara’da ise fiyatlar 4.73 lira ve 4.08 lira oldu. Zamlı fiyatlar 28 Nisan tarihinden itibaren geçerli oldu.
Kayıt Dışında Sınıfta Kaldık
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Daire Başkanı Savaş Alıç, Türkiye’de her 100 çalışandan 32’sinin kayıt dışı çalıştığını belirterek “kabaca bir hesapla 3 çalışanımızdan 1’i maalesef kayıt dışı durumunda” açıklamasını yaptı.
Türkiye’de aktif 1.5 milyonun üzerinde iş yeri olduğunu ve SGK’da 2 bin kadar denetmen olduğunu ifade eden SGK Kayıt Dışı İstihdamla Mücadele Daire Başkanı Savaş Alıç, “Sosyal güvenlikle alakalı hizmetlerimizin kalitesinin arttırılmasına çalışıyoruz. Kurumlar arası bilgi ve veri paylaşımı yaparak çapraz denetimler suretiyle kayıt dışı istihdamla mücadele ediyoruz. Denetim sisteminin etkinliği sağlamaya çalışıyoruz. Çünkü müfettişleri ve denetmenleri birlikte ele aldığımızda bugün itibariyle 2 bin kişi denetim elemanı var. Aktif 1.5 milyon iş yeri var. Bizim bu kadar denetim elemanıyla 1.5 milyon üzerindeki aktif iş yerini denetlemenin zaten imkanı yok. Denetimler sınırlı oluyor ama etkinliğini arttırabilirsek daha verimli çalışmalar yapmış oluyoruz” dedi.
Doğrudan Yabancı Yatırımlara İki Büyük Katkı
Suudi Albassam Group, Sumou Holding ile Türkiye’de emlak yatırımı için 2 milyar liralık fon kuracak. Katar merkezli Mayhoola for Investments fonu, Boyner Grup’a 885 milyon liralık yatırım yapmayı planlıyor. Fon bu şekilde Boyner’in %30.7 hissesini de almış olacak.
Suudi Arabistan merkezli Albassam Group CEO’su Ziad Albassam, Albassam Group ve Sumou Holding’in Türkiye’de gayrimenkul yatırımı yapmak için Suudi Arabistan’da 2 milyar lira büyüklükte yeni bir fon kuracağını; fonun Emlak Konut GYO’nun da aralarında bulunduğu kamu şirketleriyle çalışmayı planladığını söyledi. Albassam, fonun büyüklüğünün 2 milyar lira olacağını ve bu yıl içinde hayata geçirileceğini söyledi.
İkinci yatırım da Mayhoola for Investments’tan. Valentino gibi lüks markalarını bünyesinde barındıran Katar merkezli “Mayhoola for Investments” fonu, Boyner Grup’un, Altınyıldız, Ay Marka, Beymen ve Boyner Büyük Mağazacılık şirketlerinin sahibi olan halka açık şirketi Boyner Tekstil ve Perakende Yatırımları A.Ş. özkaynaklarını 885 milyon liralık yatırım yapacağını açıkladı.
Sermaye artışının SPK ve ilgili diğer kurumlarca onayının sonrasında Boyner Perakende ve Tekstil Yatırımları’nın BİST’te halihazırda işlem gören hisselerinin değeri 14.5 olacak.
Dış Ticaret Açığı Büyüyor
Mart ayında dış ticaret açığı %17.2 artarak 6 milyar 154 milyon dolara yükseldi. İhracat %14.4, ithalat %6.1 azaldı. Bu rakamlar bir önceki yılın Mart ayına göre. Bir önceki aya göre ise 2015 Mart ayında ihracat %5.6, ithalat %3.5 azaldı.
Bu rakamlar gösteriyor ki Türk lirasının diğer kurlara göre değer kaybetmesi ihracat üzerinde hiç bir olumlu etkiye sebep olmamış. Konuyla ilgili olarak, Türkiye İhracatçı Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Türkiye, inovasyon endeksinde 2012’de 143 ülke arasında 74. sıradaydı. Son iki yılda 20 basamak yükselerek 54. sıraya geldi. 61 bin üyemizle Türkiye’nin rekabette sadece kurla bir yere gidemeyeceğini söylüyoruz. ‘Kurlar yüksek olsun, biz de ihracatımızı artıralım’ diye bir şey yok. Bunun da mutlaka etkisi var ama tek başına yeterli değil. Bu nedenle daha katma değerli ürün üretmemiz ve yüksek teknolojili yatırımlara odaklanmamız lazım. Bundan sonra konteynerlerimizi yükte hafif, pahada ağır mallarla yüklemeliyiz” ifadelerini kullandı.
TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi
Büyükekşi’nin bu açıklamalarından bir gün sonra TİM, Nisan ayı ihracat verilerini İpekyolu’nun önemli geçiş yolları arasında bulunan Bayburt’ta açıkladı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi’nin paylaştığı verilere göre; Nisan ayında ihracat geçen yılın aynı dönemine göre %9.8 düşerek 11 milyar 823 milyon dolar oldu. Ocak-Nisan döneminde ihracat %8.1 düşüşle 48 milyar 951 milyon dolar olarak gerçekleşti. Son 12 aylık ihracat ise geçen yılın aynı dönemine göre %1.6 düşüşle 153 milyar 66 milyon dolar oldu.
Ne ilginçtir ki aynı gün Gümrük ve Ticaret Bakanlığı da resmi olmayan ihracat rakamlarını açıkladı. Buna göre, Nisanda ihracat, geçen yılın aynı ayına göre %0.95 artarak 13 milyar 337 milyon dolar, ithalat da %12.33 azalarak 18 milyar 110 milyon dolar oldu. Geçen ay dış ticaret hacmi %7.15 azalarak 31 milyar 447 milyon dolar olurken, dış ticaret açığı ise %35.9 azalarak 4 milyar 773 milyon dolara geriledi.
Siz karar verin şimdi, ihracat arttı mı azaldı mı?
Kaynakça
- Anadolu Haber Ajansı
- Dünya Gazetesi
