1948 yılının sonlarına doğru Amerika tarihinin en etkili aktörlerinden biri olacak olan Malcolm X ( o zamanlar kullandığı adıyla Malcolm Little), kendi deyimiyle kurtarıcısı Elijah Muhammed ile kardeşi Reginald vasıtasıyla iletişime geçtiğinde bir hapishane köşesinde okumayı dahi zorla başaran bir adamdı. Daha da ilginci yıllar sonra siyahi Müslümanlara Allah’ın emir ve yasaklarını anlatacak olan Malcolm, hapse girmeden önce Harlem’de bulaşmadık yasadışı iş bırakmamıştı. Elijah Muhammed ise ”İslam Ulusu” adını verdiği siyahi Müslümanlardan oluşan hareketin lideriydi ve İslam Ulusu’nu her gün daha da büyütme çabası içindeydi. 
Hapishane kimileri için medrese olur. Elijah Muhammed ile mektuplaşmaya başlayan Malcolm X için de böyle oldu. Bu yılları için “Hiç bu kadar özgür olmamıştım.” diyen Malcolm X hapishanede bulduğu her kitabı okumaya, notlar almaya ve en çok da siyah ırkın geçmişi ve geleceği hakkında düşünmeye başladı. Kitapların ve Elijah Muhammed’in de etkisiyle siyahların beyazlardan üstün olduğu, insanlığın başlangıcının siyahlar sayesinde olduğu konusunda kararlıydı artık.
Hapishaneden çıktıktan sonra ,vakit kaybetmeden İslam Ulusu için çalışmaya başladı. Gün geçtikçe, hitap yeteneğinin de yardımıyla İslam Ulusu içinde yükseldi. Öyle ki Elijah Muhammed’in sağ kolu olmuştu. Muhammed’in X’e güveninin tabii bir sebebi vardı: Malcolm X’in kendisine olan aşırı bağlılığı. Çıktığı her televizyon programında, yaptığı her konuşmada Elijah Muhammed’in adını anmadan başlamayan Malcolm X, Elijah Muhammed için canını seve seve vereceğini defalarca belirtiyordu. Yine de bu güvene rağmen Elijah Muhammed ve İslam Ulusu’nun bazı üyeleri Malcolm X’in bu durdurulamaz yükselişinden rahatsızdı. Malcolm X ise bütün bu olanlara karşın E. Muhammed’e olan bağlılığını kendisine sorular yönelten herkese haykırmaya devam ediyordu. Ama bu sorular, Elijah Muhammed’in her geçen gün kendi öğretilerinin dışına çıkması ve sürekli dem vurduğu ahlaki yasalarını çiğnemesi üzerineydi. Özellikle de Elijah Muhammed’in sekreterleriyle olan ilişkisi üzerine Malcolm X artık sorulara cevap bulamaz olmuştu. Elijah Muhammed’in oğlu Wallace ile yaptığı görüşmelerden sonra konuyu ”kurtarıcı”sına açmayı uygun gördü ama tatmin edici bir yanıt alamadı.
22 Kasım 1963 tarihinde ABD başkanı John. F Kennedy’nin suikaste kurban gitmesinden sonra gazeteciler İslam Ulusu’nun görüşünü merak
etmeye başlamışlardı. Ama Elijah Muhammed bütün vekillerine kesin bir emirle yorum yapmamalarını emretti. Ama bu kesin emri çiğneyen biri oldu: Malcolm X. İtaatsizliğinin sonucunda Malcolm X’e cezalar yağmaya başladı. Önce röportaj vermesi, konuşma yapması yasaklandı. Daha sonra İslam Ulusu’nun mescitlerinde ders vermesi yasaklandı. Malcolm X ise bu cezaların aylar önceden planlandığını, başkanın ölümü hakkındaki konuşmasının sadece bu işin tuzu biberi olduğunu düşünüyordu. İslam Ulusu içinde kendisine artık aforoz edilmiş gibi davranılıyordu. Mescitte verilen derslerde yardımcılarının ve öğrencilerinin aleyhinde konuşmalar yapmasıyla da kendi deyimiyle beyninden vurulmuşa dönmüştü. Kendi iddiasına göre ise hakkında ilk vur emri bu zamanlarda verilmişti. Kendisini Elijah Muhammed’e bağlayan kalın psikolojik zincirler de bu olaylar sonrasında artık kopmuştu.
Malcolm X, kesin ihracı sonrası ise kafasında tasarladığı örgütün temellerini atmaya başladı. Ama ilk önce yıllardır planladığı Hac ziyaretini yapmalıydı. Malcolm X burada aslında İslam hakkında hiçbir şey bilmediğinin farkına vardı. Daha namaz kılmasını bile doğru bilmiyordu. En büyük şaşkınlığı ise beyazlar ve siyahların hiçbir ayrım olmadan kardeşçe bir arada ibadet ettiğini gördüğünde yaşayacaktı. Yıllar boyunca ”kurtarıcısı” olarak bildiği ahiretin gerçek olmadığını söyleyen, peygamber olduğunu iddia eden ve İslamiyet’i zencilere mahsus bir din olarak tanıtan Elijah Muhammed’in kendisini ve bütün siyah Müslümanları aldatması için ise şöyle diyecekti:
Doğulu Müslümanların gerçek İslam’ı anlatma konusundaki gevşeklikleri, hatta suskunlukları öyle bir bilgi boşluğu doğurmuştu ki Batı’da, bir din istismarcısı çıkıp halkımızı yanlış yola sürükleyebilmişti.
Malcolm X ve Elijah Muhammed ilişkisi başlarken, Malcolm X insanları aldatıp, dolandırarak yaşayan, Elijah Muhammed ise insanlara günahtan ve suçtan uzak durmalarını öğütleyen biriydi. Bu ilişki sona ererken ise Malcolm X’e göre Elijah Muhammed bir dolandırıcı, kendisi ise Amerika’daki siyah Müslümanları doğru yola çağıran biriydi. Ama Malcolm X için Elijah Muhammed’in değişimi bununla sınırla kalmadı. Kendisini derin bir bataklıktan çıkardığına inandığı, kurtarıcım dediği Elijah Muhammed, 21 Şubat 1965 tarihinde katlini emreden kişi olmuştu. E. Muhammed’in 25 Şubat 1975 tarihindeki vefatından sonra ise İslam Ulusu’nun başına, 22 oğlundan biri olan ve Malcolm X hayattayken onu babasının yanlışları hakkında bilgilendiren Wallace Muhammed geçti. Karşı çıkanlar olsa da oğul Muhammed babasının yanlışlıklarını düzeltti ve İslam Ulusu müritlerinin İslam’ı doğru kaynaklardan öğrenmesini sağladı.
Kaynakça
Alex Haley, The Autobiography of Malcolm X
TDV İslam Ansiklopedisi, Malcolm X ve Elijah Muhammed maddeleri
