Kıbrıs’ta bitmek bilmeyen müzakereler kamuoyunun yılın başında yakından takip ettiği üzere bu yıl bir kez daha gündeme geldi. Ocak ayında Cenevre’de yapılan ilk oturum sonrası Haziran sonu Crans-Montana’ da gerçekleştirilen ikinci oturum, onuncu gününde de bir sonuca varılamadan sona erdi. Hatta bu son oturumda konuşulan belgelerin Rum tarafınca kendi basınlarına sızdırılmasının dürüstlükle ve güvenle bağdaşmadığı açıklaması bizzat Dışişleri Bakanı Mevlut Çavuşoğlu’nca yapıldı. Garantörlükten taviz verilmeyeceği yenilendi ve bir uzlaşı faslı daha sonuçsuz kaldı. Bu müzakereler sonucu KKTC ve Türkiye Cumhuriyeti yetkilileri birlikte bir plan çizeceklerini açıklamakla beraber basındaki yoğun gündemden midir, gizli tutulmak istendiğinden midir bilinmez üç aydır pek ses seda çıkmadı.
Akıncı ve Anastasiadis
Ardından 22 Eylül’de Rum yönetimi lideri Nikos Anastasiadis Türkiye’nin KKTC’yi ilhak etmek yolunda adımlar attığı iddiasıyla BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e bir şikâyet mektubu verdi. Bu şikâyet mektubunda ise Kıbrıs’taki cami sayısının arttırılması, Kuzey Kıbrıs topraklarında saatlerin bir saat ileri alınmasının engellenmesi gibi gerekçeler(!) ileri sürüldü. Her ne kadar mektubun dayanakları ve Türkiye’nin ilhak planları yaptığı teorileri inandırıcılıktan uzak da olsa; bu mektubu, Rum kesiminin son müzakerelerde masadan bir daha oturulmamak üzere kalkıldığını ve Kuzey Kıbrıs’ın artık bir federasyon fikrine yanaşmayacağını idrak etmesiyle verdiği ani tedirginlik refleksi olarak değerlendiriyor ve önemli buluyordum.
Nitekim, bu federasyon fikrinden bundan böyle vazgeçileceği, bir konfederasyon ya da özerkliğin söz konusu olması gerektiği yorumları bir çok farklı kaynaktan gelmeye başladı. Kıbrıs’ın Avrupa birliğine girdiği dönemde İngiltere dışişleri bakanı olan Jack Straw, Independent gazetesinde yazdığı bir yazıda Kıbrıs’ın AB’ye kabulünün “bugüne kadar aldığı en kötü stratejik kararlardan biri olduğunu” ve kuzeyle güneyin birleştirilmesi “saçmalığının” artık sona ermesi gerektiğini belirtti.
Deneyimli siyasetçinin uluslararası toplum için yaptığı bu çağrı henüz yankılarını yeni buluyorken Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu Kıbrıs için artık bir federasyon amacıyla değil ancak konfederasyon fikriyle müzakere masasına oturulabilecekleri, ikinci bir seçenek olarak ise Fransa- Monaco tipi bir özerk cumhuriyet modelinin düşünülebileceği açıklamalarını yaptı. Ardından başka bir demecinde, Rumların Kıbrıs Türklerini azınlık olarak kabul ettiğini ve Rum Yönetiminin eşit şartlarda bir uzlaşıya niyetsiz olduğunu artık herkesin görmesi gerektiğini söyleyen Ertuğruloğlu: “Masada iki devlet olacaksa biz bu müzakere sürecine varız. Yoksa masada onlar devlet, biz toplum olduğumuz sürece kimse çözüm rüyasını görmesin” açıklamasında bulundu.
Kuzey Kıbrıs mevcut durumda Güney’le bir müzakereye çok da yanaşmayacak gibi gözükse de bu, yıllardır çözümler çıkmaza girince kullanılan meşhur B planı özerklik fikrinin ciddi olarak düşünüldüğüne dair büyük kanıtlar vermiyor. Zira bu açıklamayı yapan dışişleri bakanı Tahsin Ertuğruloğlu rahmetli Rauf Denktaş’ın kurduğu Ulusal Birlik Partisi üyesi iken; cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı Toplumcu Demokrasi Partisini destekliyor ve müzakerelerin başından beri, Nobel Barış ödülü alabilmek için ne pahasına olursa olsun anlaşma yapmaya oldukça istekli olduğu iddia edilip çokça eleştiriliyor.
Yıllardır yaz çiz tahtasına dönmüş Kıbrıs planlarının aksine, bu sefer emin adımlarla ve söylemlerin arkasında durularak ilerleneceğini umuyorum. Kıbrıs Türk halkına hak ettikleri sosyal ve hukuki statüyü kazandıracak; bürokrasisinde, meclisinde, marşında ve adında “Türk” varlığı kabul edilmiş, uluslararası kabul görmüş bir Kuzey Kıbrıs oluşumuna kavuşmak temennisi ile…
Kaynakça:
http://www.kibrispostasi.com/ertugruloglu-iki-devlet-masaya-oturacaksa-muzakere-surecine-
http://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-41479266
http://www.hurriyet.com.tr/rum-lider-turkiyeyi-bmye-sikayet-etti-40599750
http://www.haberkibris.com/-anastasiadis-turkiyeyi-bmye-sikayet-etti-2017-10-04.html
http://www.hurriyet.com.tr/ya-tanima-ya-ozerklik-40598918
https://www.aydinlik.com.tr/kose-yazilari/2016-aralik/damadi-rum-olan-cumhurbaskani-esine-ab-rusveti
