Çin ekonomisi petrol, çinko, bakır, metal gibi emtia piyasaları üzerindeki etkisi sebebiyle dünya ekonomisini en çok etkileyen ülkelerden bir tanesidir. Çin bu özellikleri sebebi ile dünya üzerinde en çok takip edilen ekonomiler arasında yer almaktadır. Bu sebeple GSYIH oranındaki aşağı ya da yukarı yönlü değişimler analistler tarafından dikkatle incelenmekte ve çeşitli yorumlamalar yapılmakta. Çin’deki büyümenin yavaşlıyor olması endişe yaratmış olsa da, yavaşlamanın boyutunun büyük olmayışı bir rahatlamaya sebep oldu. Dünyanın en güçlü ekonomisi olma yolunda büyümeye devam eden Çin, 2008 yılını takiben, dört yıllık zaman diliminde göstermiş olduğu hızlı büyüme performansının sonuna geldiği ve girmiş olduğu yavaşlama eğiliminin artarak süreceği tartışılırken Markit’in yayınlamış olduğu 2 PMI endeksi yapılan tahminlerin tekrar revize edilmesi gerektiği gösterir nitelikte.
Piyasa analistlerinin büyük bir çoğunluğu Çin ekonomisinde görülmekte olan yavaşlama eğiliminin devam edeceğini savunmakta ve hatta Çin için korkunç senaryolar ortaya atılmaktaydı. CNBC 10 yılın sonuna doğru Çin’deki büyüme oranının %4 ila %5 seviyelerine düşebileceğini öngördüğünü açıklamış, bir İngiliz finans kuruluşu olan Barclays ise Çin’deki büyüme oranının %3 seviyelerine kadar düşeceğini belirten bir rapor yayınlamıştı. İlk çeyrek verileri ışığında bir analiz yapıldığında, bu öngörülerin haklı olduğu görülebilir.PMI endeksinin 50nin altına düşmesi analistleri doğrular bir veri olsa da Avrupa’nın resesyondan çıkma ihtimali ve Çin’de arttırılmaya çalışılan iç talep ve tüketim gelişmelerinin farklı yönde sonuçlar verebileceği de tartışılıyordu.
Şekil 1: PMI Endeksi (Çin)
Kaynak: Markit
Şekil 1 2004-2013 yılları arasında Çin’e ait PMI endeksini göstermektedir. Şekilden anlaşılacağı üzere 2008 yılındaki küresel krizin etkisi ile PMI endeksi 50nin altına düşmüş olsa dahi 2011 yılına kadar hep 50nin üzerinde seyretmiştir. 2013 yılında PMI endeksinin 50nin altına düşmesi ile Çin hakkında olumsuz senaryoların yazılmasına sebep olmuştur. Markit ve HSBC’nin ortak olarak yapmış olduğu çalışmada, PMI endeksi Ağustos ayında 50,1 seviyesine çıkarak Çin’de imalat sektöründe büyümenin canlandığını göstermekte. Markit’in yayınladığı son PMI endeksinden sonra, Çin için yapılan büyüme tahminleri yukarı yönlü revize edilmeye başlandı. Deutsche Bank üçüncü çeyrek büyüme beklentisini yüzde 7,7´den yüzde 7,9´a dördüncü çeyrekte beklentisini de yüzde 7,8´den yüzde 8´e çıkardı. Bu seviyedeki büyüme 2013´de yüzde 7,5 olan resmi hedefin yakalanmasını garantiler. Çin’de açıklanan Ağustos ayı verilerine göre sanayi üretimi Ağustos ayı içerisinde yıllık bazda yüzde 10,4 ile beklentilerin üzerinde artarken, perakende satışlar da geçen ay yüzde 13,4 arttı. Sanayi üretimindeki artış ve perakende satışları ile moral bulan Çin Ekonomisi ihracat taleplerindeki iyileşme ile birlikte ciddi bir yavaşlama yaşamayacağına işaret etti. Çin gümrük iradesi tarafından açıklanan veriler ihracatın Ağustos ayında bir önceki seneye kıyasla %7,2 ithalat ise %7 seviyesinde bir artış olduğunu gösteriyor. Bu verilerle birlikte Çin küresel borsalarda tekrar yükselişe geçti.
Şekil 2: PMI Endeksi (Çin)
Kaynak: Markit
Şekil 2 Markit’in yapmış olduğu, GSYIH ve PMI endeksinin karşılaştırmasını göstermektedir. Buna göre Çin’in Eylül ayındaki PMI endeksi 51,2 seviyesine çıkarak, Mart ayından sonra imalat sektöründeki en güçlü gelişmenin sinyallerini verdi. Endeks Ağustos ayında 50,1 seviyesindeydi. Verilere göre Eylül ayı PMI endeksi son 6 ayın en yüksek seviyesine çıkmış bulunuyor. Çin’de imalat sektöründeki büyümenin hız kazanması ve alınan siparişlerin artışı ile beraber, anketler 4. Çeyrek büyümesinin yukarı yönlü değişebileceğini gösteriyor. HSBC ekonomisti Qu Hongbin PMI Endeksinin artışını iç ve dış talebin eş zamanlı olarak toparlanmasından destek aldığını belirtti. Hâlihazırda yapılan düzenlemeler ile iç talepte beklenen bir artış sayesinde daha sürdürülebilir bir toparlanma bekleniyor. Çin’de PMI endeksi yükselirken, Avro Bölgesinde imalat PMI endeksi aylık bazda 51,4′den 51,1′e geriledi.
PMI endeksindeki bu olumlu yönlü değişimler, Çin ekonomisini rahatlatmış olsa da olumsuz senaryolar hala mevcudiyetini korumakta. Çin bu senaryoların gerçeğe dönüşmemesi için iç talebi artırma yönündeki çalışmalarına devam ediyor. PMI endeksinin bu yönde seyretmesi, Çin’in hedefi olan %7,5 büyüme oranın gerçekleşebileceğini gösteriyor.
