Makroekonomide GDP, GNP gibi ekonomik ölçülere aşinayız. GDP (gayri safi yurt içi hasıla) bir ülkenin sınırları içindeki tüm mal ve hizmetlerin toplam değerini ölçerken GNP (gayrisafi millî hasıla) bir ülkenin sınırları içinde ve dışında üretilen tüm mal ve hizmetlerin toplam değerini ölçer. Peki bunlar haricinde, bir toplumun mutluluğunu ölçebilir miyiz?
Gross National Happiness (GNH), Bhutan’ın 1970’lerde başlattığı bir kalkınma felsefesi ve politikasıdır. Bhutan, kültürel, ekolojik ve manevi değerleri vurgulayan bir toplum olarak, milli gelirin yerine insan refahını ölçmek ve artırmak için GNH’yi benimsedi. GNH, sadece ekonomik büyüme değil, aynı zamanda insanların mutluluğu ve refahı ile ilgili diğer faktörleri de hesaba katıyordu.
GNH’nin tarihi, Bhutan’ın 1972 yılında Kral Jigme Singye Wangchuck tarafından ilan edilen bir politikayla başladı. Bu politika, Bhutan’ın kalkınma yolunun sadece ekonomik büyüme değil, aynı zamanda toplumsal refahı da kapsaması gerektiğini belirtti. Kral, “Gross National Happiness is more important than Gross Domestic Product” (Brüt Milli Mutluluk, Brüt Milli Hasıla’dan daha önemlidir) ifadesiyle GNH’nin önceliğini vurguladı.
GNH, insanların hayat kalitesi ile ilgili dört temel boyutu ölçüyor: ekonomik, sosyal, çevresel ve manevi. Bu boyutlar, insanların sağlık; eğitim, kişisel gelişim, çevre koruma, kültürel miras, sosyal ilişkiler ve ruhsal refah gibi alanlardaki ihtiyaçlarını ele alır. GNH ayrıca, bireylerin mutluluğunu, huzurunu ve toplumsal dayanışmayı arttırmak için çeşitli politikalar ve programlar geliştirmeyi amaçlar.
GNH’nin etkileri, Bhutan’ın kültürel, ekolojik ve manevi değerlerine uygun bir kalkınma yolunu seçmesine yardımcı oldu. GNH politikası, sürdürülebilir bir kalkınma için ekonomik büyümeyle birlikte diğer değerleri de dikkate alan bir yaklaşım sunar. Bu, Bhutan’ın doğal kaynakları ve biyolojik çeşitliliği korumasına, toplumun manevi ve kültürel değerlerine saygı göstermesine, halkın refahını arttırmasına ve sosyal adaleti sağlamasına yardımcı oldu.
GNH, Bhutan dışında da ilgi görmüştür ve birçok ülke tarafından benimsenmiştir. Özellikle sürdürülebilir kalkınma hedefleri ve insan refahına odaklanan politikaları teşvik eden uluslararası kuruluşlar arasında popülerdir. GNH, birçok ülke tarafından ekonomik büyüme yerine insan refahını ölçmek için bir model olarak görülmüştür.
Ancak GNH’nin bazı eleştirileri de var. Eleştirmenler, GNH’nin ölçümünün subjektif olabileceğini ve ölçümlerin hükümet tarafından manipüle edilebileceğini savunuyor. Ayrıca, GNH’nin sadece Bhutan gibi küçük ülkelerde uygulanabileceğini iddia edenler de var.
GNH, sadece ekonomik büyümeyi değil, aynı zamanda insan refahını da ölçen bir politika olarak dünya genelinde ilgi gören bir konu. Birçok ülke de GNH politikalarını benimsemekte ve uygulamakta. Bununla birlikte, GNH’nin tam anlamıyla uygulanması, uluslararası toplumda daha geniş bir tartışma ve işbirliği gerektiriyor.
Sonuç olarak, GNH politikası, kalkınmada sadece ekonomik büyümeyi değil, aynı zamanda insan refahını da hesaba katan bir yaklaşım sunar. Bu politika, Bhutan gibi küçük bir ülkede başlatılmış olsa da, dünya genelinde ilgi görmüş ve birçok ülke tarafından benimsenmiştir. GNH, sürdürülebilir bir kalkınma için önemli bir adım olabilir ve diğer ülkeler tarafından da benimsenmesi, insan refahının artırılması için bir fırsat sunabilir.
