Michelangelo, Brunelleschi, Leonardo Da Vinci ve dahası… Hepsinin ortak bir noktası var: Floransa. Hepimiz biliyoruz ki Floransa 15. Yüzyılın sanat yuvası. Sanat alanında yeni akımların denendiği, farklı mimari yapıların ortaya çıktığı, mermerin kullanıldığı, sanat okullarının açıldığı, büyük meblağlar ortaya konarak resim ve sanat üzerine yarışmaların yapıldığı bir dönemden bahsediyoruz. Herkesin farklı bir fikir üretmeye çalıştığı, verimli ve kısmen refah içinde bir dönem… Peki, çoğu yaratıcı ve başarılı heykeltıraşın, mimarın aynı yerde ve aynı zaman diliminde ortaya çıkması bir tesadüf olabilir mi? Pek sanmıyorum. Sizce başarılı bir sanatçının eserinin güzelliği ve derinliği yalnızca o sanatçının başarısıyla mı ölçmeliyiz? Bana kalırsa, eğer bir sanatçıya istediği içeriği korkmadan ve çekinmeden icra edebilmesi için uygun ortam sağlanırsa, o sanatçı potansiyelinin çok üzerinde eserler ortaya koyabilir. Dikkat çekmek istediğim asıl konu, Floransa’daki bu sanat ve sanatçı zenginliği de bir tesadüf değil. Ne kadar o dönemdeki sanatçıların yetenekleri ve yaratıcılıkları muhteşem olsa da tüm krediyi onlara vermeyi doğru bulmuyorum. Sizlere bu sanatçılara gerçek yeteneklerini ortaya koymalarına destek olan bir aileden bahsetmek istiyorum: Medici Ailesi.
Mediciler, 15. Yüzyılda Floransa’daki sanatçıların kimine maddi destekle kimine de bizzat saraylarında evini açarak eserlerini icra etmelerinde önemli bir rol oynuyorlar. Sanatçıların yaratıcılıklarını ortaya koymalarında ortam yaratıp, onlara büyük destek oluyorlar. Peki, bu aile kimdir, ne yapar? Mediciler, ekonomi, sanat alanında yaptıkları yeniliklerle Floransa yönetiminde uzun yıllar söz sahibi olmayı başarmış güçlü bir hanedandır. Mediciler’in zenginliğinin ana kaynağı, 1937 yılında Floransa’da Giovanni di Bicci de’ Medici tarafından kurulan Medici Bankası olmuştur.
Giovanni di Bicci de’ Medici sanata ve sanatçıya verdiği önemi perspektif çalışmaları ve hümanizm içeren eserleriyle ünlü sanatçı Masaccio’ya destek vererek ve rönesansın ilk mimarlarından Brunelleschi’yi San Lorenzo Kilisesi’nin yenilenmesinde görevlendirerek göstermiştir. Cosimo de’ Medici, babası Giovanni di Bicci de’ Medici’nin finansal olarak kalkındırdığı aile hazinesiyle yönetime geçtiğinde, Avrupa’daki en zengin kişi olarak biliniyordu. Cosimo de’ Medici, bu varlığı Floransa’nın politikasını yeniden şekillendirmek ve şehrin refah seviyesini yükseltmek için kullanmıştır. Eğitim alanında yenilikler yapmış ve antik eserlerin incelenmesi için Platonic Akademi’yi kurmuştur. Bununla birlikte, Santa Marie Del Fiore Katedrali’nin kubbesi için Brunelleschi’yi görevlendirmiştir. Çok güvendiği Brunelleschi kubbeyi tamamladığında ise güveninin karşılığını almış, Floransa halkının övgülerini toplamıştır. Getirdiği bu yenilikler sonucunda pater patriae (vatanın babası) unvanına layık görülmüştür. Cosimo’nun torunu, Lorenzo de’ Medici, ailesi tarafından bir sanatçı olarak yetiştirilmiş ve yönetime geçtiğinde Floransa’yı sanatçı kimliğiyle geliştirmeye devam etmiştir. Michelangelo, Leonardo Da Vinci ve Botticelli gibi eşsiz sanatçıları desteklemiş, özellikle yeteneklerini keşfettiği Michelangelo’yu Medici Sarayı’na davet etmiş ve Medici ailesinin mezarlıklarını tamamlaması için görevlendirmiştir. Siyasi başarılara imza atmasıyla birlikte Lorenzo the Magnificent (Muhteşem Lorenzo) unvanını almıştır.
Michelangelo: Giuliano de’ Medici Mezarı
Mediciler yönetimde söz sahibi oldukları süreç boyunca yalnızca sanat alanında değil, ekonomik ve politik alanda da Floransa’yı kalkındırmışlardır. Bunların yanında çok fazla iktidar savaşı vermiş ve düşman edinmişlerdir. Eğer 15. Yüzyıl Floransa’sı ve Medici ailesi meraklısıysanız Medici: Godfathers of the Renaissance (2004) adlı mini diziyi izlemenizi tavsiye ederim. Ve şu an yeteneklerinden hala büyük övgülerle söz ettiğimiz sanatçıların, dövmelerini yaptırdığımız resimlerini, evlerimizde aksesuar olarak kullandığımız büstlerini ve bizlere ilham veren muhteşem mimari eserlerini görmemize vesile olan Medicilere teşekkürü borç bilirim.
Kaynakça:
http://www.museumsinflorence.com/musei/Medici_chapels.html
http://www.bellaitalia.co.nz/florence-duomo-brunelleschi-and-the-medici/
