Satrancın Mozart’ı: Magnus Carlsen

Norveç’in başkenti Oslo’nun güneybatısında yer alan Tønsberg şehrinde 1990 yılının kasım ayında doğdu Magnus Carlsen. Mühendis olan ebeveynleri her zaman ona entelektüel zorluklar sunmaya özen gösterdi ve Magnus’un analitik yönde olağanüstü yeteneklere sahip olduğu küçük yaşlarda anlaşıldı. Magnus henüz iki yaşındayken 50’den fazla parçalı yapbozları çözebiliyorken dört yaşında ise tüm gün oturup 10-14 yaş grubu için tasarlanmış olan uzun talimatlar gerektiren karmaşık lego modelleri yapıyordu. Bu tarz lego günlerinde tüm gece legoları düşünmekten uyuyamıyordu. Beş yaşındayken Norveç’in 430 belediyesinin alanını ve nüfusunu biliyordu. Kesin olmasa da o yaşlarda tüm ülkelerin bayraklarını ve başkentlerini bildiği de söylenilmekte. Fotografik denilebilecek bu hafızası şüphesiz ki ona oldukça yardımcı oldu.

Babasının satranca tutkulu olduğunu görmesiyle 5 yaşında satranca başladı. Babasının söylemlerine göre onlar Magnus’u satranç oynamaya zorlamadı. Amaçları da bir star yaratmak değildi. 8 yaşına kadar kendi başına çalıştı ve 8 yaşındayken babasının da izniyle ilk turnuvasına katıldı. Hızlıca basamakları atlayan Magnus, 10 yaşındayken U20 kategorilerinde mücadele ediyordu. Aynı yaştayken bir Grandmaster’la berabere kalarak Grandmaster’lardan ilk puanını aldı.

2004 yılının ocak ayında ilk turnuvasını kazandı. Kendisine kıyasla daha düşük elo’lu rakiplerle oynadı ve turnuvayı rahatlıkla domine etti, hatta bir maçı 29 hamlede mat ederek kazandı. Bu maçtan sonra Amerikalı Grandmaster Lubomir Kavalek tarafından ”Satrancın Mozart’ı” övgüsünü aldı. Aynı yılın mart ayında eski dünya şampiyonu Anatoly Karpov’a karşı kazandı, Kasparov ile ise üstün konumda olmasına rağmen berabere kaldı. Kasparov ile bir maç daha yaptı fakat yenildi. Maçın ardından “Bir çocuk gibi oynadım” yorumunu yaptı. Nisan ayında 13 yaş 5 aylık iken Grandmaster unvanını kazandı. Bir dönem Garry Kasparov tarafından eğitildi ama Kasparov, Magnus’un hangi açılışları oynayacağına ve hangi turnuvalarda yer alacağına karışmak istediğinden Magnus bu durumdan rahatsız oldu ve ikilinin birlikteliği sona erdi. 2009 yılında 18 yaşındayken Dünya Blitz Şampiyonasını kazandı. 2010’da FIDE dünya sıralamasında birinci sıraya oturdu ve bunu gerçekleştiren en genç oyuncu oldu.

2013 yılında Adaylar turnuvasını kazandıktan sonra Anand’ın memleketi Hindistan’da Anand ile Dünya Şampiyonluğu maçına çıktı ve 3 galibiyet 7 beraberlikle Anand’ı tahtından ederek Kasparov’dan sonra en genç dünya şampiyonu oldu.
2019’da Klasik, Blitz ve Rapid dünya şampiyonluğu unvanlarını aynı anda elinde bulundurarak bunu başaran ilk oyuncu oldu.
2018’den 2020’ye kadar 125 maç boyunca hiç yenilmeyerek üst düzeylerdeki en uzun yenilmezlik serisine sahip oldu.
Dünya şampiyonluğu unvanını 2014, 2016, 2018 ve 2021’de sırasıyla Anand, Karjakin, Caruna ve Ian Nepomniachtchi’ye karşı koruduktan sonra 2023 yılında ‘kazanacak pek bir şey olmadığından yeterince motive olmadığını’ söyleyerek korumamaya karar verdi dolayısıyla maç, Ian ile Ding Liren arasında oynandı. Maçı kazanan Ding, 10 yıllık Magnus hegemonyasını sona erdirerek Dünya şampiyonluğu unvanını eline aldı.
Her ne kadar şu anda kağıt üzerinde dünya şampiyonu olarak gözükmese de 5 kez Blitz, 7 kez Rapid ve sayısız farklı şampiyonlukları bulunan Norveçli satranç ustası, kimilerine göre tarihin en iyisi olarak sayılırken kimileri de Kasparov, Fischer, Tal gibi isimler varken onu öne çıkarmanın adil olmayacağını savunuyor.

Kaynakça:

Agdestein, S., (2004), 𝐻𝑜𝑤 𝑀𝑎𝑔𝑛𝑢𝑠 𝐶𝑎𝑟𝑙𝑠𝑒𝑛 𝐵𝑒𝑐𝑎𝑚𝑒 𝑡ℎ𝑒 𝑌𝑜𝑢𝑛𝑔𝑒𝑠𝑡 𝐶ℎ𝑒𝑠𝑠 𝐺𝑟𝑎𝑛𝑑𝑚𝑎𝑠𝑡𝑒𝑟 𝑖𝑛 𝑡ℎ𝑒 𝑊𝑜𝑟𝑙𝑑
https://en.chessbase.com/post/let-the-kid-own-the-process-and-the-result-henrik-carlsen
https://golden.com/wiki/Magnus_Carlsen-ZPKDG
https://www.britannica.com/topic/game-recreation
https://tr.wikipedia.org/wiki/Magnus_Carlsen
https://starsunfolded.com/magnus-carlsen/
https://www.ndtv.com/feature/video-when-13-year-old-magnus-carlsen-was-close-to-beating-garry-kasparov-in-a-chess-game-4326984
https://youtu.be/_8WbDD2mmkw?si=XkhwndwSHQ42CgVl

Leave a Reply