Sivil Hava Taşımacılığı sektöründe T.C’nin bayrak taşıyıcı kimliğini üstlenen; uçuş güvenilirliği, hizmet kalitesi ve uçuş ağı bakımından yelpaze genişliğiyle tercih edilen; uluslararası arenada havayolu şirketlerinin IVY League’inde yer alan, T.C’nin önde gelen firmasıdır. 2015 yılında “Skytrax Passenger Choice” ödülleri kapsamında Avrupa’daki aktif en iyi havayolu seçilmiştir. THY’nin envanterinde an itibari ile 300 adet uçak bulunmaktadır. 2014 yılı sonu itibariyle, 108 ülkeyle uçuş ağı kuran THY, haftalık 9014 uçuş gerçekleştirmektedir. Bünyesinde 25117 kişiye istihdam imkanı vermektedir. 2014 yılında 54.7 milyon kişi, THY ile ulaşım sağlamıştır.
Türkiye orijinli olan bu firmamızın tüm Dünya’da adını duyurması tabii ki milli duygularımızı coşturuyor. Türk Hava Yolları’nın bu aşamaya gelmesindeki anahtar dönemeçlere kısaca beraber bakalım:
THY’nin kökleri 20 Mayıs 1933’te Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı “Hava Yolları Devlet İşletmesi”’ne dayanır. Kurulduğu dönemde 24 personeli olan ve bütçesi 180 bin lira olan küçük bir işletmeydi. Filosunda 5 adet uçak vardı, bu uçaklar toplamda 28 koltuk kapasitesine sahipti. 1938 yılında “Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü” ismi altında Ulaştırma Bakanlığına bağlandı. 1947 yılının 12 Şubat’ında Ankara-İstanbul-Atina uçuşunu gerçekleştirerek ilk yurtdışı seferini yaptı. Kurulduğunda 5 uçağı olan ve 28 koltuk kapasiteli filo, 1951 yılına geldiğinde filodaki uçak sayısı 33’e yükseldi ve koltuk sayısı 720’ye tırmandı. 21 Mayıs 1955 günü “Devlet Hava Yolları Umum Müdürlüğü” ismi kaldırıldı ve mevcut ismine kavuştu: Türk Hava Yolları
1957 yılında ilk yabancı mali ortaklığına girdi. Yabancı sermayeye açılan Türk Hava Yolları’na, İngiliz havayolları şirketi BOAC %6,5 oranında ortak oldu. Bu adım THY’nin adını yurtdışına fazlaca taşımaya başladı. Gelişmeler birbirini izledi. Türk Hava Yolları artık Dünya’ya hem mali bağlamda hem de uçuş filosu bağlamında entegre hale geldi. 1983’te, 3 kıtada 4037 koltuk kapasiteli 30 uçak ile 30 bin ton kargo ve 2.5 milyon yolcu taşındı. 1984’te kamu iktisati kuruluşu statüsüne(*) geçti. 1990 yılında özelliştirme kapsamında %1.53 oranında halka arz gerçekleşti. 2005 yılında ABD Federal Havacılık Otoritesi’nin yıllık denetim raporuna göre THY bakım merkezi’nin birçok atölye ve birimi sıfır(0) hatalı bulundu.
Türk Hava Yolları, 2008 yılında Dünya’nın en büyük hava yolu ittifakı olan “Star Alliance” üyesi oldu. Türk Hava Yolları, ittifak üyeliği sayesinde yolcularına daha geniş uçuş ağı, özel yolcu programları ve ittifakın özel ücret kampanyalarından faydanlanma hakkına erişti. Star Alliance ittifakının envanterinde 4561 uçak olup, ittifak 410274 kişiye bünyesinde istihdam imkanı vermektedir. Aynı zamanda, Miles&Smiles programı kapsamında yolcular, Dedeman, Hilton, Kempinski, Marriott, Mövenpick, Wyndham gibi otellerde konaklama durumunda indirim ve ayrıcalık sağlanmaktadır. Aynı program kapsamında, Avis,Garenta ve Hertz gibi araba kiralama şirketlerinde ayrıcalığa sahip olunur.
Tüm bunlara ek olarak; golf, tenis, futbol, basketbol, rugby, rüzgar sörfü, dalış, atlı sporlar gibi kulvarlarda hem uluslarlarası takımlara hem de uluslararası organizasyonlara sponsorluk hizmeti verilir. Borussia Dortmund, Olympique de Marseille, Galatasaray, Trabzonspor, Lionel Messi ve Didier Drogba ile olan sponsorluk anlaşmaları sadece birkaçıdır.
Finansal Analiz kısmı ise şöyle şekillenmiştir;
Türk Hava Yolları’nın 2014 net hasılatı 11 milyar ABD doları olup net karı ise 845 milyon ABD dolarıdır. 2014 yılı gelirlerinin %88.3’ünü yolcu gelirleri oluştururken %8.8’ini kargo gelirleri oluşturmuştur. THY’nin net karı geçen yıla ranka %137 artmıştır. 2014 yılında küresel net kar marjı %3 iken THY’de bu oran %8’dir. THY, 1990 yılından itibaren THYAO adı altında şuanki adı Borsa İstanbul’a kote olmuştur. 2014 yılında BIST’te en çok işlem gören beşinci(5.) hisse olmuştur. 2 ay öncesine kadar BIST’teki lot değeri 10 TL civarı iken 8 Şubat akşam seansını 6.89 TL ile kapatmıştır. THY’nin %50,88’i halka açık olup, %49,12’si Başbakanlık ÖİB’ye aittir.
*Kamu iktisadi kuruluşu: Sermayesinin tamamı Devlet’e ait olan ve tekel niteliğindeki mallar ile temel mal ve hizmet üretmek ve pazarlamak üzere kurulan, kamu hizmeti niteliği ağır basan kamu iktisadi teşebbüsüdür.
Kaynakça
www.turkishairlines.com
