Geçen yazımda hayata atılırken edinilmesi gereken bazı beceriler olduğundan ve bunlardan birinin de bütçe planlaması yapmak olduğundan bahsetmiştim. Ayrıca merak eden bazı arkadaşlar için de yurtta kalan sıradan bir Bilkent öğrencisinin ekonomik olarak bazal metabolizması ne olabilir bunu araştırmaya çalışacağımı belirtmiştim. Bildiğiniz üzere bazal metabolizma biyolojide “vücudun sadece yaşamaya yetecek fonksiyonlarını sürdürmek için kullandığı enerji seviyesi” anlamına geliyor. Yani bu deneyde benim de amacım gereksiz giderleri olabildiğince sıfıra indirip sadece (sağlıklı) yaşamak için minimum ne kadar paraya ihtiyacımız olduğunu bulmak. Tabii bu araştırmanın en önemli kısımlarından biri de veri toplamak. Ben de geçtiğimiz Mart ayı boyunca yaptığım harcamaları not ettim ve fişleri biriktirdim (zor olsa da). Ayrıca bu ay boyunca ne yapmam ve ne yapmamam gerektiğini de önceden belirledim.
Öncelikle siz de kendi sınırlarınızı görmek için bu deneyi yapmak isterseniz diye yapmanız ve yapmamanız gerekenlerden bahsetmek istiyorum.
Yapmamanız Gerekenler!
- Her gün bir ya da birden fazla kahve almak (Tüm yıl bu kalemde harcadığınız paranın Türkiye’nin aylık yoksulluk sınırına denk gelebileceğini biliyor muydunuz?)
- Uzak mesafelere taksiyle gitmek
- Sık kullandığınız ürünlerin küçük boylarını almak
- Karın doyurmayan ve daha kısa sürede tekrar acıktıracak abur cuburlar almak ve tüketmek
- Eğer evinizde ya da yurdunuzda spor aleti/salonu varsa ekstradan spor kulübüne yazılmak. (Parasını ödediğim için gitmek zorunda kalırım, diye düşünmeyin, işe yaramadığı kanıtlanmış)
- Her gün plastik şişede su almak.
- Koleksiyoncu değilseniz ya da özel merakınız yoksa kütüphanede bulabileceğiniz kitabı satın almayın, ağaçları kesilmekten kurtarın.
Yapmanız Gerekenler
- Toplu taşıma ve okul servislerini kullanmak
- Sık tükettiğiniz ürünlerin büyük boyunu almak
- Alacağınız ürünlerin son kullanma tarihini kontrol etmek
- Buzdolabınızı arada bir arkada unuttuğunuz yiyecekler ya da bozulanlar için kontrol etmek
- Alışverişe gitmeden önce alınacaklar listesi yapmak ve bu listeye sadık kalmak
- Mümkünse toptan ürün satan yerlere gidebilirsiniz
- Müptelasıysanız çayınızı/ kahvenizi dışarıdan almak yerine evinizde yapıp termosa koymak
- Suyunuzu cam ya da tekrar kullanılabilir şişelerde taşımak
- Öğle yemeği için sandviçinizi/ yemeğinizi paketleyip yanınıza almak
- Kütüphanede bulamadığınız kitabı baskı değil e-kitap olarak almak
- Hastalanmamak için kendinize iyi bakmak
- Bir şeyi almak için uzandığınızda kendinize tekrar “Buna ihtiyacım var mı?” diye sormak
- Deney sırasında aldığınız fişleri ya da sonra bütçeye geçirmek için aldığınız notları bekletmeden bütçeye geçirmek
Yukarıda görüldüğü gibi bu çalışmanın içine girince içtiğiniz suya kadar dikkat etmeniz gerekiyor çünkü nasıl “damlaya damlaya göl olur”sa, “damlaya damlaya da dolu kap boşalır”. Şimdi araştırdığım ekonomik bazal metabolizmaya gelecek olursak bunu size bir kaç seçenekle sunmak istiyorum ki farkı görmeniz veya seçip uygulamak istediğiniz olursa kolay olsun. Ayrıca herkesin ulaşım masrafları ya da başka zorunlu ihtiyaçları fazlasıyla değişebileceğinden sadece ortak ihtiyaç yemek üzerinden gitmek istedim.
1- Üç Öğün Yemekhane:
Günlük | Aylık | |
Sabah | 4,40 | 132 |
Öğle | 4,40 | 132 |
Akşam | 4,40 | 132 |
Toplam | 13,20 | 396 |
2- Kahvaltı Yurtta, Öğle ve Akşam Yemekhanede:
Günlük | Aylık | |
Sabah | 2,35 | 70 |
Öğle | 4,40 | 132 |
Akşam | 4,40 | 132 |
Toplam | 11,15 | 334 |
Not: Sabah için yapılan alışverişin içinde domates, salatalık, yumurta, peynir, süt, kahvaltılık gevrek var. Bunların 2 hafta için yeterli olacağı varsayımında 2 haftalık (15 gün alalım) 35 lira yapıyor.
3- Kahvaltı ve Akşam Yemeği Yurtta, Öğle Yemeği Yemekhanede:
Günlük | Aylık | |
Sabah | 2,35 | 70 |
Öğle | 4,40 | 132 |
Akşam | 3,60 | 108 |
Toplam | 10,35 | 310 |
Not: Elbette herkesin damak zevki farklı olur ama sağlık açısından protein ve lif kaynaklı bir akşam yemeğini baz alırsak: pişirme süresi çabuk olan tavuk çeşitleri (yurt imkanları dolayısıyla), ton balıklar; salata yapmak için domates, salatalık, marul gibi sebzeler sayılabilir, bir de buna ortalama bir meyve ekleyelim. Tabii önceki yazımda bahsettiğim gibi sadece soslu makarna yerseniz çok daha ekonomik olur ancak tek çeşit beslenmek bilindiği gibi çok da sağlıklı değil. Bu ürünleri iki hafta yetecek şekilde tedarik ederseniz, 2 haftalık ortalama 50 lira yapıyor.
4- Kahvaltı yurtta, Öğle ve Akşam Dışarıda
Günlük | Aylık | |
Sabah | 2,35 | 70 |
Öğle | 12 | 360 |
Akşam | 15 | 450 |
Toplam | 29,35 | 880 |
Not: Burada “dışarı”dan kastedilen kampüs içindeki yemekhane dışındaki yerler ve en üst seviyeye çıkılmadan yapılacak ortalama harcamalardır.
Genel not: Hesaplamalarda 2 hafta 14 ya da 15 gün olarak; 1 ay ise 4 hafta (28 gün) ya da 30 gün olarak alınmıştır.
Sonuç
Yukarıdaki ortalama ve tahmini rakamlardan bir sonuç çıkartmak gerekirse kendi yemeğinizi kendinizin yapmasının daha hesaplı ve bazı durumlarda daha sağlıklı olabileceğini söyleyebiliriz. Ayrıca Yapmamanız Gerekenler bölümünde bahsettiğim gibi günlük kahve alımını örneğin 3. senaryoya uyguladığımız takdirde aylık toplam tutarı, bir kahvenin 10 lira olduğu varsayımında, direk 2 katına (610 TL) çıkaracağımızı görebiliriz. Eğer varsa sigara içmek gibi zararlı alışkanlıklarınızı da ekleyip paranızın/harçlığınızın ne kadarını zorunlu ihtiyaçlar için harcadığınızı görebilirsiniz.
Herkese hesaplı, kitaplı ve güzel harcamalar…
Kaynaklar
http://s.eatthis-cdn.com/media/images/ext/295211641/woman-shopping-supermarket-snack-aisle.jpg
http://static5.businessinsider.com/image/56045c8c6bb3f7c70d8028ea-1200-924/shopping-aisle.jpg
https://tr.wikipedia.org/wiki/Bazal_metabolizma
http://s.eatthis-cdn.com/media/images/ext/198494896/worst-breakfast-foods-supermarket-shopping.jpg
https://cdn-images-1.medium.com/max/800/1*VHJW1u8DuFlPk2MznVZynw.jpeg
http://cdn1.ntv.com.tr/gorsel/LYvB6_1DR0CWMC3L8U9y9Q.jpg?width=620&mode=crop&scale=both&v=20160211125952238&meta=rectangle
http://commonground.ca/wp-content/uploads/2016/09/junk-food-1.jpg
https://santevia.com/wp-content/uploads/2015/05/bottles.jpg
https://bluesyemre.files.wordpress.com/2014/04/interior_view_of_stockholm_public_library.jpg
http://lh3.googleusercontent.com/-tNbQW0GGfAk/VkRPzg94OxI/AAAAAAAACcA/7MoswvoUDiA/s640/blogger-image-526508508.jpg
http://2i880330zump181pg633vnme.wpengine.netdna-cdn.com/assets/3.0.64_blogphoto_ecofriendlylunchbox.png
http://www.howtoremovethat.com/wp-content/uploads/2013/05/refrigerator-odor-620×400.jpg
https://assets.trabiancdn.com/api/file/QuZYt5z9Rl64OYrcZ0t3+budgeting_pic_2.jpg
http://galeri3.arkitera.com/var/thumbs/Arkiv.com.tr/Proje/butuner-mimarlik/bilkent-universitesi-marmara-restoran/BILKENT%20MARMARA%20RESTORAN_foto%206.jpg.jpeg
http://st.depositphotos.com/1004082/2984/i/950/depositphotos_29842935-stock-photo-breakfast-with-hard-boiled-eggs.jpg
https://www.diyetkolik.com/site_media/media/nutrition_images/ton-balikli-yesil-salata.jpg
http://cdn.yemek.com/uploads/2014/06/kori-soslu-tavuk-tarifi.jpg
https://i2.wp.com/www.disciplinefitness.com.au/wp-content/uploads/2017/03/New-Year-New-Me.jpg?fit=300%2C300&ssl=1
Ayça Ö.
Wow, bu yazı gerçekten tam bana yönelik olmuş. Hesaplamaları da çok güzel yapmışsınız. Tabi buradaki fiyatlar enflasyonla değişti ama bu her gün dışarıdan kahve almamam gerektiği gerçeğini değiştirmiyor. Ellerinize sağlık…