Dart, bir bar eğlencesi olmasının ötesine geçip spor olarak kabul görmüş durumda. Herkesin üç aşağı beş yukarı fikre sahip olduğu bu oyunun tarihçesinden ziyade oyuna profesyonel anlamda nasıl yaklaşabiliriz, “Dart nasıl oynanır?”, “Dart oynamanın püf noktaları neler?”, “Dart öğrenmenin yaşı var mı?” gibi temel sorularla ilgileneceğim.
Öncelikle spor branşlarının popüler hale gelmesinde ulaşılabilirlik ve kuralların basitliği bir gerçeklik olarak duruyor. Bunu futbolun en yaygın spor dalı olmasından görüyoruz. Dart da benzer şekilde hepimizin en yalın haliyle, öyle veya böyle tecrübe ettiği hedefe bir cisim fırlatma eyleminin kurallara dökülmüş hali. Sinirlenince fırlattıklarımız veya çöpe nişan aldığımız kağıtlar da bu sporun “kaba” uygulamaları olarak görülebilir. Bu bağlamda dart fazlasıyla “doğal” bir oyun olduğundan popüler hâle gelmesi kolay branşlardan biri olmuştur. Günümüzde ise büyük yıldızları ve turnuvaları sayesinde dart, ana vatanı olan Britanya topraklarından tüm dünyaya yayılma eğiliminde. Tempolu ve heyecanlı yapısı oyunun popülerliğini gelecekte de sürdürmesini sağlayacaktır.
Michael van Gerwen şu anda tartışmasız 1 numara konumunda
Dart, hem oyuna hem de atış yaptığımız oklara verilen isimdir. Dart tahtasının merkezinin yerden yüksekliği 1.73 metre, tahtayla atış çizgisi arası ise 2.37 metre olmalıdır. Dart kendi içinde farklı oyunları barındırsa da yaygın olan şekliyle amacımız dairedeki bölmelere göre fırlattığınız dartlar ile toplayacağınız puanlardır. Tahtada 1’den 20’ye kadar puan dilimleri ve bu dilimlere ait katsayı bölümleri bulunur. Skor oyunu dediğimiz en popüler haliyle “X01” formatlı oyunlarda (301, 501 ve 701 puan ile başlanan oyunlar) en dış halkalar sayı diliminin iki katı puan(doubles), içerideki halkalar ise 3 katı puan(triples) anlamına gelir. En ortadaki yeşil ve kırmızı dairesel bölüm ise 25 puan yeşil(single bull) 50 puan kırmızı(double bull veya bull’s eye) olarak kabul görmüştür. Oyuncular sırayla üçer dart fırlatır ve puanların toplamı başlangıç sayısından düşülür. Bugün en yaygın format 501 olduğu için bu sayıyı baz alabiliriz. Profesyonel seviyede “double-out” yani 501 puanı son dartı double atacak şekilde sıfırlama kuralı uygulanır. 24 puan kaldıysa double-12 işi tek atışta çözecektir. Dartta tek atışta maksimum 60, tek ziyarette ise(3 atışta) alınabilecek en yüksek puan 180’dir. Bitirişte ise tek atışta en fazla 50(bull’s eye), tek ziyarette ise en yüksek 170 puanı sıfırlayabiliyoruz. 501 puanı minimum 9 dart atışı ile sıfırlayabilirsiniz ki bu olağanüstü bir başarı olur. Van Gerwen 17 kusursuz atışla bunu 2 kez üst üste yapmaya yaklaşmıştı. Benim gördüğüm en acayip seviye ise, daha farklı bir yoldan 18 kusursuz atış yaptığı UK Open 2016 4. tur maçı.
Kurallar bir iki oynayışta hazmedilecek kadar basit dursa da dart oynarken püf noktaları bilmek başarılı olmak için şarttır. Bunların en önemlisi işin matematiğini kavramak ve hızlı düşünebilmek. Bu hem oyuncuya akıcılık sağlaması açısından önemlidir hem de oyununuzu keskinleştirmeye yarar. Dart oyununun teknik olarak tek bir doğrusu yoktur, oyuncu kendisine en rahat gelecek şekilde atış yapmalı fakat atış esnasında vücudun sabit durması elzemdir. Konsantrasyon ve denge dartın temelini oluşturur. Bundan sonrası düzenli pratik yapmak ve kendinizi tanıyarak en iyi olduğunuz formülleri geliştirmektir.
Profesyonel oyuncu sayısı dart dünyasında oldukça azdır. Dünyada bu işten büyük paralar kazanan 15-20 sporcudan bahsedebiliriz. Britanya çıkışlı spor bu yönüyle snooker ile benzeşiyor. Çoğu oyuncu sporcu kariyerinin yanında ayrı bir meslek sahibi olmak durumundadır. Eskiye oranla para ödüllerinin çok arttığını söylemekle birlikte dartın bu konuda gelişim sağlayacağını öngörmek yanlış olmayacaktır. Dart için diğer sporların aksine genç yaşta başlamak gibi bir gereklilik yoktur. 30 yaşında eline ilk kez dart alan biri bile oyunda yüksek seviyelere çıkabilir. Gelmiş geçmiş en büyük oyuncu -16 kez Dünya Şampiyonu- Phil Taylor dart ile profesyonel anlamda 26 yaşında tanışmıştır. Antrenman temponuzu kaybetmediğiniz sürece 60’lı yaşlara kadar iyi seviyede oynayabilmek de mümkün. Kısacası profesyonellik her sporda olduğu gibi yine disiplinli bir çalışmadan geçiyor. En üst seviyeye çıkmak ise doğuştan gelen yetenek ve el-göz koordinasyonuyla ilgili. Oyun sanılandan çok daha fiziksel; en basitinden vücudunuzu sürekli aynı pozisyonda tutmak ciddi bir efor ve kas hafızası istiyor. Ayrıca her gün en az 3-4 saat antrenman ve sürekli seyahat etmek bu hayatın rutini oluyor.
Phil Taylor 56 yaşında hâla en üst seviyede mücadele ediyor.
Dart profesyonellik haricinde günlük eğlence için grup halinde oynanabilecek ideal bir oyun. Konsantre şekilde oynanması dikkat ve koordinasyon gelişimine katkı sağlayacaktır. Kendiniz için belirlediğiniz hedefler doğrultusunda kötü atılan dart sonrası moral bozukluğuyla baş edebilmek, heyecanınızı kontrol edebilmeyi öğrenmek ve bir sonraki adımı planlamak işin hızlı matematiği ile birleşince zihinsel gelişim için önemini açıkça ortaya koyuyor. Avrupa’da bazı okullarda ilköğretimde destek dersi olarak uygulandığını biliyoruz. “Yok abicim ben kafama göre fırlatıcam işte” diyenler için ise detaylara hakim olunduğu takdirde alınan keyfin mutlaka artacağını söyleyebilirim. Büyük bir salona veya kostüme ihtiyacınız yok; stres atmak istediğiniz zaman dart tahtasının karşısına geçmek eğlenceli ve öğretici bir arkadaş olabilir.
Referanslar
http://www.expressandstar.com/sport/2015/08/29/big-interview-how-tough-is-life-in-the-pdc/
