Ulusal sınırların dışında gerçekleştirilen yatırım ve ticaret faaliyetleri uluslararası işletmecilik kapsamına girer. Uluslararası işletmeler çok uzun yıllardır faaliyet göstermelerine rağmen özellikle son yıllarda oldukça önem kazanmıştır.
Küreselleşen dünyada şirketler de artık eskisinden daha fazla küresel pazar arayışı içine girmişlerdir. Aslında, kendi açımızdan bakacak olursak uluslararası işletmeciliğin nicelik ve nitelik olarak bu kadar çok artması tüketicilere daha çeşitli ürün ve hizmet arz edilmesine, böylece yaşam kalitemizin ve refah düzeyimizin artmasına katkı sağlamaktadır.
Uluslararası işletmecilik faaliyetlerinin gelişmesi de aslında piyasaların küreselleşmesi ile birlikte gelir. Piyasaların küreselleşmesi ile kastedilen, dünyanın dört bir tarafından çeşitli ülkelerin sürekli devam eden ekonomik entegrasyonu ve birbirlerine olan ekonomik bağımlılığın artması durumudur. Burada, “küreselleşme” çok sayıda firmanın uluslararasılaşma yoluna gitmesi ve böylece mal, hizmet ve sermaye akışının uluslararası boyutta önemli ölçüde artması ile ilişkilendirilebilir.
Firmaları uluslararasılaşmaya iten faktörler nelerdir?
– Kaynak bulma, üretim, pazarlama ve Ar-Ge alanlarında küresel fırsatları değerlendirerek yüksek hacim ve düşük birim maliyet elde etmek, bir başka deyişle üretimi etkili hale getirip ölçek ekonomisinden faydalanmak,
– Uluslararası alanda rekabette üstünlük sağlayabilmek,
– Tedarik kaynaklarına yakın olmak, küresel kaynak kullanımı avantajlarından faydalanmak, böylece üretimde kaynak kullanımına esneklik getirme fikri,
– Düşük maliyet ile yüksek değer sağlayabilen üretim faktörlerine erişim sağlamak,
–Farklı piyasaları büyüme fırsatı olarak değerlendirmek,
-Daha fazla kâr elde etme arayışı içinde olmak,
-Ürünler, hizmetler ve işletmecilik yöntemleri hakkında yeni fikirler elde edilebileceği düşüncesi,
-Dünyanın dört bir tarafından çeşitli müşteri profillerine daha iyi hizmet etme, böylece müşteri memnuniyeti kaynaklı marka değerini artırarak kârlılığı artırma amacı…
Tüm bu maddelerden özetle, uluslararasılaşma kavramını, şirketlerin rekabet üstünlüğü sağlayarak daha hızlı büyüme ve kârlılığı artırma hedeflerine bağlamak mümkün olacaktır.
Diğer taraftan, şirketlerin uluslararasılaşma yoluna gitmesi belli riskleri de beraberinde getirecektir:
Kültürlerarası risk: Kültürel değerlerin yanlış anlaşılmasından, dil, din, gelenek ve görenek farklılıklarından kaynaklanan ticari risklerdir.
Ülke riski (politik risk): Ticaret yapılan ülkedeki politik ve yasal sınırlamalardaki değişikliklerin ticaret yapan şirketi çeşitli finansal veya hukuki kayıplara uğratması ihtimali olarak karşımıza çıkar.
Kur riski (finansal risk): Döviz kurlarındaki dalgalanmalardan kaynaklanan işletmecilik riskleridir.
Ticari risk: Yeterince güçlü esaslara dayandırılamamış iş stratejileri ve prosedürler uluslararasılaşan şirketleri çeşitli finansal kayıplara sürükleyebilir. Bu risk türünün yerel işletmelerde de görülmesi mümkün olmasına rağmen, küresel firmaların daha çok dikkat etmesi gereken bir noktadır. Çünkü, küresel firmalar için yanlış uygulanan iş stratejilerinin neden olduğu finansal kayıpların telafisi daha zor olacaktır.
Sonuç olarak, sözü edilen risklerin tamamıyla ortadan kaldırılması mümkün olmasa bile donanımlı bir yönetim kadrosuyla bu riskler öngörülüp başarıyla üstesinden gelinebilecektir . Uluslararası ya da ulusal piyasalarda her zaman risklerin olması doğaldır. Bu riskleri, stratejik yönetim anlayışı ile fırsata dönüştürmek işletme yöneticilerinin başarı ölçütü olarak görülebilir.
