‘Kelebek ve Dalgıç’; hayatınızda atmaya çekindiğiniz adımları attıracak, yaşamın sandığınızdan büyük bir şey olduğunu beyninize işleyecek bir roman ve ardından bir film.
Herkesin en azından duymuş olduğu Elle dergisinin editörü Jean-Dominique Bauby’nin gerçek yaşamını kendi kaleminden okuyoruz Kelebek ve Dalgıç’ta. Beyin kanaması sonucu felce uğrayan Bauby’nin vücudunda oynatabildiği tek organı sol göz kapağıdır. Elle dergisi gibi sansasyonel bir derginin editörü iken; bir anda tüm hayatı bambaşka bir boyuta geçer. Böyle bir durumdan sonra umutsuzluk dolu bir eser okuyacağınızı sanıyorsanız; hemen söyleyeyim koca bir yanılgı içerisindesiniz. Bauby, sadece sol göz kapağını oynatarak, yazıma konu olan Kelebek ve Dalgıç isimli eseri ortaya koyar.Yardımcısı ve Bauby, göz kırpmaları üzerine kurulu bir alfabe tekniği geliştirirler. Bu özel teknik ile Kelebek ve Dalgıç yazılır.
Bu sürecin nasıl geliştiğini anlatmaktan çok ; okuyucu üzerinde yarattığı etkilerden bahsetmekten yanayım, tüm süreç kitapta adım adım Bauby’nin kaleminden gözlerimizin önüne serilmiş vaziyette zaten. Bu etkilere gelecek olursak, her şeyden önce cesaret veren bir eser. Kitabı daha bitirmeden bile; sadece sol göz kapağını oynatabilen bir insanın neler başarabildiğini okurken önce bir şükrediyor ve fonksiyonlarınızın, yeteneklerinizin daha çok farkına varıyorsunuz. Bunu keşfetmenin tek yolu tabii ki Kelebek ve Dalgıç’ı okumak değil; ancak en sağlam yollarından biri olduğunu söyleyebilirim. Kitabın son sayfasını okuyup bitirdiğiniz ilk anda bile, hayata daha umutla yaklaşan bir insan olduğunuzu hissedeceksiniz. Bir bedenin içine hapsolmuş bir haldeyken; tüm dünyaya ulaşabilecek bir eserin ortaya çıkışını okumak, içinizdeki birçok korkuyu söküp atacak türden.
Sadece sol göz kapağını oynatabilen birinin yaşamını okurken, her hareketinizin daha çok farkında olacaksınız ve sonuçta bu durum hayatınıza bambaşka bir gözle bakmanızı sağlayacak; en azından bende öyle oldu. Hep duyarız ‘Umut hep vardır.’ tarzında klişeleşmiş mesajları; ancak Kelebek ve Dalgıç’ta bu, bir mesaj olmaktan çıkıyor ve doğrudan hayatınıza işliyor. Bu nedenle; umutlu olmak düşüncesi üzerine kurgulanmış birçok eser arasında Kelebek ve Dalgıç’ın en iddialı ve en çarpıcı olanlardan biri olduğunu söyleyebilirim.
Bu özveri dolu yaşam öyküsünü okumak kadar, izlemek de bir o kadar çarpıcı. Yönetmenliğini Julian Schnabel’in üstlendiği ve başrolde Mathieu Amalric’i gördüğümüz, kitapla aynı ismi taşıyan film uyarlaması oldukça başarılı bir yapım. Kitaptan filme uyarlanmış birçok eser gibi; bu eserin de kitap hali damağımda farklı bir tat bırakmış olsa da, beyazperde uyarlamasının da hakkının yenmemesi gerektiği görüşündeyim.
Yaşantınızın niteliği nasıl olursa olsun;bu eseri izledikten veya okuduktan sonra içinizde bambaşka bir iz bırakacağını hissedeceksiniz,okuyucularımıza şiddetle tavsiyemdir. Fragmanı şuradan izleyebilirsiniz:
