İlk ve en popüler sanal para birimi olan Bitcoin, bu ay psikolojik sınır olan 1000 dolar eşiğini de geçerek 1242 dolara kadar yükseldi. Birkaç aydır dünyanın en çok konuştuğu konuların başında gelen Bitcoin, ülkemizde de gittikçe popülerleşmekte ve yaygınlaşmakta; fakat hala genel halk nezdinde bu sanal para ve sistemin işleyişi hakkındaki bilgiler oldukça kısıtlı. Önümüzdeki iki yazımda sizlere Bitcoin’in işleyişinden ve kısaca hakkındaki endişeler ve öngörülerden bahsedeceğim.
Açık kaynak kodlarını kullanan p2p bir sanal para birimi ve ödeme sistemi olan Bitcoin, 2008 yılında “Satoshi Nakamoto” adını kullanan ve hakkında başka hiçbir bilgi bulunmayan bir Japon’un(veya son dedikodulara göre bir grup Japon’un) yazdığı bir makale ile sanal âlemde bomba etkisi yaratmış ve 2009 yılının başlarında çeşitli yazılımcılar tarafından işlevsel hale getirilmiştir. Bitcoin oluşumunun özünde, merkezi bir otorite sistemi tarafından üretilmeyen ve denetlenmeyen bir para birimi oluşturma fikri yatmakta. Bu sistemde para, merkez bankaları gibi kurumlar tarafından değil, “mining” (madencilik) denilen bir işleyişle oluşturulmakta.
Mining, kullanıcılar tarafından oluşturulmuş bir networkte(ağda) kullanıcıların kendi bilgisayarlarının işlem gücünü kullanarak çeşitli matematiksel problemleri çözmesi ve karşılığında Bitcoin üretilmesi işlemlerini kapsamakta. Bu matematiksel problemler gittikçe zorlaşmakta ve haliyle daha güçlü bilgisayar donanımına ihtiyaç duyulmakta. Birkaç sene önce insanlar kendi standart ev bilgisayarlarında mining yapabiliyorken artık oldukça fazla elektrik tüketimine ve bu iş için özel olarak geliştirilmekte olan işlemcilere ihtiyaç duyulmakta. İsteyen herkes, bilgisayarına gerekli yazılımları yükleyerek mining işlemine başlayabilmekte; fakat toplam üretilebilir Bitcoin sayısı 21 milyona ulaştıktan sonra Bitcoin mining işlemi de sonlanmakta. Tüm bu sistem özellikleri ve işleyişi Bitcoin’ i diğer mevcut para birimleri gibi merkez bankaları tarafından müdahale edilebilir olmaktan korumakta ve onu özel kılmakta.
Kullanıcılar arası Bitcoin alışverişi de aynen mining’de olduğu gibi kullanıcıların kendi oluşturdukları ağ üzerinden gerçekleşmekte ve şifreleme yöntemleriyle kayıt altına alınmakta. Kullanıcılar parasal işlemlere başlayabilmek için “wallet” denilen Bitcoin hesabına sahip olmak zorundalar. Tüm walletlar kriptografik şifrelere sahipler ve kullanıcılar bu şifreleri kullanarak bankalardakinin aksine hiçbir ekstra servis ücreti veya kur farkı ödemeden birbirleri arasında yerel veya uluslararası, kolayca para alışverişinde bulunabilmekte. Ayrıca kullanılan kriptografik şifrelerin sayesinde kullanıcılar parasal işlemlerde kimlik bilgilerini ifşa etmek zorunda kalmamakta ve tamamen gizli kalarak işlerini halledebilmekte.
Kimileri tarafından internetten bu yana icat edilen en heyecan verici şey olarak nitelendirilen Bitcoin, hızlı yükselişi ve getirdiği büyük yenilikler sayesinde sadece kişisel kullanıcıların değil, devletlerin ve büyük ekonomik oyuncuların da ilgisini çekmekte. Daha birkaç gün önce Amerikan Hükümeti Bitcoin’i yasal olarak tanıdı ve bu durum birçok insanı ve şirketi Bitcoin kullanımına teşvik edecek gibi gözükmekte fakat beraberinde birçok tartışma ve endişe de getirmekte. Önümüzdeki yazımda Bitcoin’in güncel ekonomideki yerinden, yaratacağı olası problemler ve hakkındaki endişelerden bahsedeceğim
