Politikacılar verdikleri sözü tutarlarsa, Norveç 2030 yılına geldiğimizde enerjisinin tamamını yenilenebilir enerjiden karşılayabilecek!
Kjell Bendiksen
Oslo Üniversitesi Fizik Bölümü Profesörü Kjell Bendiksen Norveç’in enerji sisteminin geliştirilebilecek yönlerini inceleyerek sistemin nasıl daha yenilenebilir hale getirilebileceğini araştırdı.
“Uluslararası literatürde en çok tartışılan konu karbondioksit salınımını büyük miktarlarda azaltabilecek ortak bir iklim anlaşmasına nasıl varılacağı. Dünya her geçen gün daha fazla enerjiye ihtiyaç duyuyor, bizim ise dünyanın yenilenebilir enerjiye ihtiyaç duyduğunu varsaymamız gerekiyor. Biz Norveç’te rahatız. Hidroenerji bize gerekenden daha fazlasını sağlayabilir. Ek olarak daha kullanıma açmadığımız yenilenebilir enerji kaynakları var. Uluslararası bağlamda bu eşsiz bir durum.” diyen Profesör Kjell Bendiksen aynı zamanda Norveç’in Enerji Teknoloji Enstitüsü’nün araştırma departmanının da başı.
Yüksek Tüketim
“Halbuki dünyada kişi başına düşen enerji tüketiminde birinci sıradayız. Örneğin bir Norveç vatandaşı ortalama bir Hint vatandaşından 10 kat daha fazla enerji tüketiyor. Çözülmesi gereken sorun fosil yakıtlarının kullanımında yüksek oranda bir kesintiye gidilmesi.” diyor Profesör Bendiksen.
Norveç’in enerji sisteminin geliştirilebilecek yönlerini inceleyerek sistemin nasıl daha yenilenebilir hale getirilebileceğini araştıran Profesör Bendiksen iki soruya yanıt aradı: “Hangi kaynaklara sahibiz?” ve “Enerji üretimi ve tüketimi ne kadar değişti?”
Profesör Bendiksen, farklı politik duruşları, pazarları ve teknolojik gelişmeleri göz önünde bulundurarak 3 senaryo geliştirdi. Sonuç ise Det norske energisystemt mot 2030 [2030’a doğru Norveç’te enerji sistemi] ismiyle Oslo Üniversitesi’nin enerji raporları serisinde yayınlandı.
Rüzgardan Ziyade Su
Profesör Bendiksen’in politikacılara açık bir mesajı var: “Enerji üretimimiz neredeyse tamamen sürdürülebilir olabilir, ancak çeşitli alanlarda çabalar gerekiyor.”
“Analiz şimdiki duruma ve yakın gelecekte nelerin mümkün olabileceğine bakılarak yapıldı. Doğal avantajlarımızın ve daha çok deneyimimizin olduğu alanlara odaklanmalıyız, diğer bir deyişle rüzgardan ziyade hidroenerjiye, başarı hikayelerimizin fazla olmadığı alana.” diyor Profesör Bendiksen.
Enerjiden Daha Fazlası
Bugün Norveç’in ulusal enerji tüketiminin yarısından fazlası hidroenerjiden sağlanıyor. Başka hiçbir ülkede böyle bir oran söz konusu değil. Örneğin Avrupa Birliği ülkeleri için ortalama yaklaşık %13.
Ülkelerin amacı 2020 yılıyla beraber enerji tüketiminin %67.5’unu yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlamak. Profesör Bendiksen bu oranla tatmin olmuş değil çünkü Norveç bugün dahi %65 sınırını geçmiş durumda.
Profesör Bendiksen raporunda yenilenebilir enerjinin üretimini arttırmak için 5 temel ölçüt tanıtıyor:
- Mikroenerji tesislerinin geliştirilmesi: Geliştirilmeleri için lisans mecburi değil, yine de toplamda yılda 7 ila 10 TWh üretebilirler.
- Eski hidroenerji tesislerinin yenilenmesi: Bu, yılda yaklaşık 4-5 TWh daha fazla enerji üretimiyle sonuçlanır.
- İklim değişikliği şaşırtıcı derecede Norveç hidroenerjisinden yana: Daha fazla yağış daha fazla su rezervine yol açarak hidroenerji tesislerinin kapasitesini arttırıyor. Diğer çalışmalar bu gelişmenin yıllık minimum 5 TWh’lık fark yaratacağı görüşünde.
- Yeşil sertifikalarda İsveç ile işbirliği: Her yenilenebilir enerji türünün gelişimini destekleyen bu planın, 2020 itibariyle Norveç için yıllık 13 TWh enerji sağlayabilmesi mümkün.
- Biyoenerji ve güneş panellerinde devamlı gelişim ve yatırım: Uzmanlar 2020 itibariyle biyoenerjiden 14 TWh enerji üretmeyi hedefliyor.
Profesör Bendiksen, tahminlerin hiç aşırıya kaçmadan yapılmasına rağmen, bu ölçütler ile yıllık 40 TWh daha fazla enerjinin yenilenebilir kaynaklardan üretilebileceğini düşünüyor, diğer bir deyişle bugünkünden %30 daha fazla. Böyle giderse, 2030 itibariyle, Norveç tükettiğinden daha fazla yenilenebilir enerji üretecek!
Geliştirilmiş Verim
Bu yolla sadece daha fazla enerjiye değil daha temiz enerjiye de ulaşılabilecek. Peki ama tüketim?
Bendiksen’e göre, sürdürülebilirlik bağlamında, daha verimli enerji tüketimi yenilenebilir enerjinin üretimini arttırmaktan daha önemli. “Tüketimimiz 2030 itibariyle, uygulamaya konan yöntemler ve nufüs artışına bağlı olarak, %10 ila %25 arasında değişebilir. Binalar için potensiyel çok büyük. Güneş enerjisini kullanan binalar ısıtma sistemlerinin emerji ihtiyacının büyük bir kısmını karşılayabilir, Norveç gibi bir ülkede bile.”
Tutuma Bağlı
Profesör Bendiksen’e göre fosil yakıtların kullanımı 2030 itibariyle yarıdan fazla düşürülebilir. Norveç Ulusal Ulaşım Planı’nda belirtildiği üzere ulaşım sektörünün potansiyeli çok fazla. Enerjiyi verimli kullanan araçların – elektrikli araçlar da dahil – daha da fazla üretilmesi ve tercih edilmesi fosil yakıtlarının kullanımı büyük oranda düşürecek. “Ulaşım sektöründe kuralları yenilenebilir enerjinin üretimi değil de teknoloji ve altyapı belirliyor. Birçok ülkenin aksine, Norveç’in yollarda, fosil yakıtların yerine, kullanabileceği hidroenerji ve biyoenerji kaynakları fazlasıyla mevcut.”
Sürdürülebilir Bir Enerji Sistemi
Yenilenebilir enerjiye daha fazla yatırım yapmanın ve enerji tüketiminin verimliliğini arttırmanın sonucu Norveç’in 2030 itibariyle ürettiği enerjinin %80 ila %90’ının yenilenebilir olması olacak. Bunun için bir ön koşul enerji pazarının düzgünce ilerleme kaydetmesi. Enerji politikaları dikkate alınır, uygulamaya sokulur ve yenilenebilir enerji üretimi teşvik edilirse bu sonuç hiç de zor değil. Bendiksen bugüne kadar alınan politik kararların uygulandığını belirtiyor, ancak bahsi geçen uygulamaların da yürürlüğü konulmasıyla daha sürdürülebilir bir enerji sisteminin – üretim ve tüketim bandında – yaratılmasının mümkün olduğunu da vurguluyor.
Enerji Fazlası
“Peki uluslararası bağlamda bu kadar iyiyken neden daha fazla yenilenebilir enerji üretmek için çalışıyoruz?”
“Bu iyi bir soru. Bütün senaryolar gelecek yıllarda gitgide artan enerji fazlası olacağını gösteriyor. Ancak ben elindeki zengin yenilenebilir enerji kaynakları ve güçlü ekonomisiyle Norveç’in yenilenebilir enerji teknolojisinde liderlik yapması gerektiğini düşünüyorum. Konu sadece kendi ihtiyaçlarımızı karşılamakla sonlanmıyor.” diyor Bendiksen.
“Eğer bir konu hakkında bir şey yapabiliyorsak bir şey yapmalıyız, özellikle maliyeti çok düşük ve getirisi çok büyükse.”
Bizim de kabul etmemiz gereken bir şey var: Yenilenebilir enerji sistemlerini günlük hayatın bir parçası haline getirmenin getirisi gerçekten çok büyük.
[box_light]Kaynaklar[/box_light]
Oslo Üniversitesi Enerji
