Kendi boyutlarında engellerin olduğu arazilerde hızlıca hareket eden canlıları düşünmenizi istesem, aklınıza ilk hangi canlılar gelir? Eğer eklem bacaklılar dediyseniz doğru yoldasınız. Böcekler yürüyüş şekilleri ve esnek bacakları sayesinde  en verimli şekilde hareketi sağlayabildikleri için mühendislerin ilgisini çekmeyi başarmışlardır. Zorlu koşullara dayanabilen hamam böceği ise biz mühendislerin taklit etmek istediği en popüler canlılardan biridir. Hamam
Devamı

Dünya’ya verdiğimiz zararı anlatmaya lüzum görmüyorum çünkü artık aksini savunan biri olacağına inanmak istemiyorum. Bu yazıda kontrolsüzce tükettiğimiz ürünleri üretebilmek için kullanılan malzemelerden ve gerekli enerjiyi elde edebilmek için madencilikten arta kalan ağır ve/veya siyanürlü metallerin ve radyasyonlu atıkların sularımızdan nasıl yine doğanın yardımıyla insanların ortaya çıkardığı bir çözümden söz edeceğim. Amiloidleri anlatmam gerek biraz.
Devamı

Bilim-Kurgu köşesinde bu sefer Lucy yer alıyor. 2014 yılında yayınlanan popüler bilim kurgu filmlerinden biri olan Lucy, alanındaki diğer bütün filmler gibi birçok farklı eleştiriye maruz kaldı. Yönetmeni Luc Besson, baş rol oyuncuları Scarlett Johansson ve Morgan Freeman ile dikkatleri çekmeyi başaran, ama yayınlandıktan sonra bilimsel bir efsaneyi temel almasından ötürü olumsuz yorumlar toplayan bu
Devamı

Havada hareket eden bir araç yapabilmek için hep havayı mı incelemeliyiz? Uçmak konusunda çok yetkin olan canlılardan ilham alan çalışmalar da, yüzmek konusunda uzmanlaşmış canlıları işin içine katan çalışmalar da bizi en kısa sürede uzak mesafelere taşıyan uçakların tasarımına yardım etmekte. Akışkanlara karşı koyan her canlı uçaklar için bir örnek teşkil etmekte. Evrim ile ilgilenen
Devamı

Esnek materyallerin robotik dünyasına girmesiyle sert materyallerden üretilmiş olan robotların yapamadığı birçok şeyi yapabilmeye başladık. Günümüzde endüstriye giren en popüler örnek zarar verilmek istenmeyen ürünlerin taşınması için üretilmiş yumuşak robot kıskaç. İçlerinde bulunan akışkanın basıncının değiştirilmesi sayesinde görevini yerine getiren bu kıskaçlar birçok gıda fabrikasında görev almaya başladı bile. Fakat bu yeni materyallerin beraberinde getirdikleri
Devamı

Çoklu görevler gerçekleştirebilen robotları üretmek uzun bir süreçtir. Bu ay içerisinde Boston Dynamics’in geliştirdiği ATLAS’tan söz etmeden bu yazımı tamamlayamam. Çoklu görevler gerçekleştirebilen derken insansı robotları kastetmekteydim. Bundan yıllar önce, ben daha bir ilkokul öğrencisiyken haberlerde Asimo’nun yürüdüğünü ve merdiven çıktığını izlemiştik. Robotik alanında ne büyük bir devrim o zamanlar için. Aslında birkaç yıl önceye
Devamı

Robotik alanı zaman geçtikçe biyomimikriyi daha çok benimsemeye başladı. Bilim insanları yapacakları bir uygulamanın en etkili ve verimli yöntemlerini doğada arıyorlar artık. Yumuşak yapılı robotlara yönelim her geçen gün daha çok artmakta ve tabii ki bu gelişme ile beraber esnek sensörler de ilerleme kaydetmekte. Bir yerlerden duymuşsunuzdur, kedilerin bıyıklarını kesmeniz onlara zarar vermek demektir. Bunun
Devamı

Aurora, bildiğimiz adıyla kuzey ışıkları, fotoğraflarını görmüşsünüzdür. Özellikle aramasanız da her televizyon satan yerde arada ekranda çıkarlar. Gökyüzünde yıldızlarla beraber yer alan bu renkli ışıkların görüntüsünü beğenmeyen kimseyi görmedim bugüne kadar. Bu yaz aurora görme fırsatı yakaladım. Oldukça heyecan verici bir deneyimdi. Umarım sizin de böyle bir planınız varsa yakın zamanda gerçekleştirebilirsiniz! Fakat gitmeden önce
Devamı

Çoğumuzun evinde ara sıra örümcek ağlarına rastlarız. Kimi zaman örümcek hala oradadır veya orayı terk etmiştir.  Birkaçımız örümceğe evcil hayvan olarak bakarken çoğumuz ağını ve hala oradaysa örümceği bir şekilde temizleriz. Birkaç darbeyle temizlenebilen ağa biraz bir de şu şekilde bakın: aynı çapa sahip olan örümcek ağı ve çeliği karşılaştırırsanız örümcek ağı daha sağlam olacaktır.
Devamı

Herhangi bir konuda araştırma yaparken akla ilk gelen sitelerden biri olan wikipedia’ya erişim 29 Nisan 2017 saat 8:00’da yasaklandı. İnternete erişimi olan herkesin anonim olarak katkıda bulunabildiği sanal ansiklopedi Wikipedia’ya girilen bilgiler kişiye veya kamuya zarar verecek yönde olmadığı sürece sitede yer alabiliyor. Türk hükümetinin terör örgütleriyle iş birliği yaptığına yönelik ifadelerin kaldırılmasına yönelik girişimlerin
Devamı

Bu yazımda geçen yıl yapılmış olan tek yönlü (nonreciprocal) mekanik metamateryalden söz edeceğim fakat öncelikle tek yönlülük ve metamateryal hakkında kısa bir giriş yapalım. Doğada bulunmayan özellikleri sergileyen sentetik kompozit malzemelere bilim, metamateryal adını vermiştir. İlk metamateryaller (meraklısına: )  1940’lı yıllarda elektromanyetik alanlarında geliştirilmeye başlanmıştır.  İşin içine optik dahil oldukça, kimi metamateryallerin sahip olduğu negatif
Devamı

Tesla ve Google sayesinde Dünya üzerindeki birçok insan kendi kendini sürebilen arabalardan haberdar oldular. Günümüzün popüler konularından biri olsa da aslında geçmişi 1920’li yıllara dayanan bu teknoloji elbette ki birçok otomobil markasının gözardı edemeyeceği bir potansiyele sahip. Hali hazırda bir süredir bu teknolojiyle ilgilenen Ford geçtiğimiz günlerde Google ve Uber’ın liderleri tarafından kurulan Argo AI
Devamı

Uçan robotlar günümüz teknoloji dünyasında oldukça popüler. Öyle ki artık her alışveriş merkezinde satın alabileceğiniz çeşitli dronelar mevcut. Uçma kabiliyetine sahip robotların uçuş yeteneklerini geliştirmek isteyen bilim insanları bu sefer yarasaları taklit etmeye karar vermişler. Yarasaları inceleme fırsatınız olduysa siz de gözlemlemişsinizdir ki oldukça hızlı manevralar yaparak uçarlar. Aynı zamanda bu özellik onlara avlarını yakalayabilmek
Devamı

Okyanusun devasa canlılarından biri olan kambur balinanın cüssesine bakıp da çok manevra yapamıyordur derseniz yanılmış olursunuz. Aksine sevdiği atıştırmalıklardan biri olan küçük karidesleri bile okyanustaki kıvrak hareketleriyle tuzağa düşürmeyi başaran bu balinayı incelemeye değmez mi? Bilimsel adı Megaptera novaeangliae yani “büyük kanatlı yeni İngiliz” olan kambur balinanın bu ismi suyun yüzüne doğru çıktıklarında kocaman yüzgeçlerinin
Devamı

Bu yazımı çevremde artık sıkça regl öncesi depresyon hakkında yorumlar duyduğum için yazmaya karar verdim. “Kadınlık hormonlarının çokluğu” veya “kadınlara özel hormonların artması” en çok dile getirilen neden olarak karşıma çıkmakta. Ben de ne oluyor bu hormonlara diye bilimsel açıdan bir bakmak istedim. Menstruasyon döngüsünün bir parçası olan reglin sağlıklı bir kadında ayda bir yaşandığı
Devamı

Canlılar gibi hareket edebilen robotlar yapabilmek robotik dünyasının en büyük hedeflerinden biri. Şimdiye kadar birçok robot yapıldı, yapılmaya devam ediliyor. İnsanlar gibi hareket etmeye çalışan, mekaniğin zorlu dinamik denklemlerini işleyip hızlıca cevap verebilen robotlar varlar artık dünyamızda. Ne yazık ki ortada büyük bir sorun var, enerji. Var olan çoğu robotu elektrikle çalıştırıyoruz. Bir yerden bağımsız
Devamı

Sinir ve kas sisteminde meydana gelen bozukluklar bu yüz yıla kadar birçok insanın hayatını oldukça olumsuz yönde etkiledi. Vücut içine yerleştiren elektronik sistemler ve protezler sayesinde bu sorunların üstesinden gelmeye başlasak da bu çözümlerin sorunsuz çalışabilmesi gerçekten emek isteyen ve zorlu bir süreç olmakta. Yakın zamanda UC Berkeley Üniversitesi’ndeki mühendisler yapmış oldukları çalışmaların oldukça olumlu
Devamı

Soğuk kış günlerinde uçak yolculuğu zordur. Ankara’da yaşayanlar bilir, özellikle tatil zamanlarında Ankara sizi bırakmaz, biraz daha kalın diye hava soğur da soğur. Uçaklar aşırı soğuklarda, özellikle kar veya yağmur yağarken, çok daha fazla enerji harcarlar. Yolcuların üşümeyeceği kabin sıcaklığına sahip olmak akla gelen ilk sebep. Bunun dışında üzerine litrelerce antifriz dökülmesine rağmen uçağın yüzeyinde
Devamı

Dünya yüzeyinin %71’i, yetişkin bir insanın da %60’ı sudan oluşmaktadır. Hayati fonksiyonların gerçekleşebilmesi için önemli olan bu sıvıyı kirleten ve bu nedenle canlı yaşamını olumsuz etkileyenler de bizleriz. Sanayi devriminden sonra hızla artan su kirliliği problemi insanlar dahil birçok canlıyı tehdit ediyor. “İnsanlar” yazdım çünkü biz ancak kendimize zarar geldiğini fark ettiğimizde sorunu ortadan kaldırmak
Devamı

90’ların çocuğu olarak disketleri çok iyi hatırlıyorum. İlk disket 1960’larda üretilmiş olsa da en kullanışlı halini seksenlerin doğru almış olması gerek ki, üniversitede öğretim görevlisi olan annemin bütün öğrencileri her dosyalarını onlara kaydedip anneme iletirlerdi. Benimse hiç kullanmaya zamanım olmadı çünkü benim veri saklamaya ihtiyacımın olduğu zamanlara geldiğimizde neredeyse en fazla 1,5MB veri saklayabilen, veri işlemesi uzun
Devamı

Bir önceki yazımda modern dünyanın sorunlarından biri olan hava kirliliğinden söz etmiştim. Bu yazımda  ise bu sorunun olası çözümlerinden söz edeceğim.  Dünyamız gün geçtikçe insanlar tarafından kirletiliyor ve bunun önüne geçemiyoruz çünkü doğada her şeyin bir döngü halinde yaşandığını unutan veya umursamayan çok fazla insan var. Hani hep derlerdi ya gelecekte doğa olayları artacak kitlesel ölümler gerçekleşecek; artık
Devamı

  Kış geldi çattı ve yine aynı manzarayla karşı karşıyayız. Her sabah yurdumdan çıkıp dersimin olduğu binaya yürürken etrafıma bakınıyorum ve tabii ki Ankara’nın merkezine. Her yıl olduğu gibi bu yılda şehrin üzerinde gri bir katman var. Isınmak için fosil yakıtların kullanımının arttığı bu dönemde bu gri katman kendini daha çok belli ediyor. Ankara bu
Devamı

Makine mühendisliği bölümü 2.sınıf öğrencisi olduğumdan termo-akışkanlar mekaniği dersini alıyorum. İnsan bir şeyler öğrendikçe çevresinde öğrenilen şeyle ilgili bilgiye daha çok dikkat eder oluyor. Ben de yeni yazım için biyomimikrik çalışmalar arasında gezinirken “Flow without friction” yazısını görünce bir an bile düşünmeden linke tıklayıp araştırmaya başladım ve şimdi öğrendiklerimi bu yazıyla sizlere ileteceğim. Girdaplar akışkanların türbülanslı fiziksel davranışları arasında en
Devamı

28 Eylül 2015 günüyle başlayan haftada dünya dışından gelen bir haberle çalkalandı dünyamız. Google’ın bu haberi doodle kullanarak yayma politikası da, dünyadaki insanların çoğunun bu haberi duymasını sağladı. Evet, “Mars’ta su bulundu!” dediler. İnsanoğlunun keşfetme isteği her zaman yeni bilgileri ve teknolojileri beraberinde getirmiştir. Şahsen insanların sahip olduğu en iyi özelliğin bu olduğunu da düşünüyorum.
Devamı

Bu yaz da sivrisineklerden nasibimizi aldık sanıyorum. Birden kolunuz, bacağınız kaşınmaya başlıyor ve o da ne, ısırılmışsınız! Ne ara geldi, vücudunuza kondu, damarlarınızdan kanınızı çekti de gitti? Doğa bu, her şey ustalıkla yapılıyor. Bir sivrisinek bizi ısırırken neler oluyor onları öğrenelim ilk önce. Sineğin vücudumuza batırdığı yapısına kısaca hortum diyelim. Bu hortumun Latince maxillae adı
Devamı

  Bu sabah Facebook ana sayfamda gezinirken iflscience’ın bir yazısına takıldım. Akıllı telefonunuzu nasıl bir 3D hologram projektörüne çevirebilirsiniz başlıklı yazıyı okuyup videoyu izledikten sonra durmadım ve hemen işe koyuldum. Saat tutmadım fakat hazırlamam muhtemelen yarım saatimi aldı ve ortaya çıkan sonuç “Vay be!” dedirtti. Şimdi kısaca size ne yaptığımı anlatayım. (Okumak yerine izlemeyi tercih
Devamı

Bizlere hiç fark ettirmeden yaz tatilinin yarısı geçti bile. Zaman çok hızlı geçiyor doğrusu, iyi değerlendirmek lazım. Tatil için memleketim Gaziantep’e dönmeyi dört gözle bekliyordum çünkü Ankara’nın haziran ayı gelmesine rağmen beni donduran soğuğundan kurtulmak istiyordum. İnanın 40  ͦC’lere varan Gaziantep sıcağı beni rahatsız etmiyor artık. “Ankara nasıl?” diye soran akrabalarıma da: “O kadar soğuk
Devamı

Küstüm otunu duymuşsunuzdur. İsminin neden küstüm olduğunu bilmeyenler için açıklayayım. Küstüm otu bitkisinin bileşik yapraklarına dokununca o dokunulan bileşik yaprak kısmı içe doğru kapanır ve bir süre öyle kalır. Nasti adı verilen bu hareket, dışarıdan gelen bir etkiyle bitkinin şekil değiştirmesi demektir. Bu hareketin ardında çokta gizemli bir olay yatmaz. Hücrelerin osmoz ile su alıp
Devamı

Biyoloji dersinde gördüğümüz yumuşakçaları hatırlarsınız. Kimisinin kabuğu vardır ve denizde yaşarlar. O kabuk genelde matematik dersindeki fraktallar konusunun kapak fotoğrafı olur fakat bu yazıda o kabuğun marifetlerinden bahsedeceğiz. Nautilus adlı yumuşakça kabuğunun içerisinde ismi Türkçe’de henüz verilmemiş olan adlı canlı dokudan oluşan tüpsü yapıya sahiptir. Nautilus’un kabuğunun içinde bölmeler yer alır. Yumuşakçamız kabuğunun içerisindeki tüpsü
Devamı

Geçtiğimiz yüzyılın başlarındaki bilgisayarların bir oda büyüklüğünde olduğunu hatırlarsak şu an cebimize bile sığabilen bilgisayarların ardında büyük teknolojilerin olduğunu görebiliriz. İlk bilgisayardan bu yana mühendisler sürekli veri alıp, saklayıp, işleyip geri verebilen cihazı küçültmek istediler. Bu konuda başarısız da sayılmazlar. Şu anda piyasada olan ortalama bir bilgisayarın hafızasının 1970ler de aynı kapasiteye sahip olabilmesi için
Devamı

Su altı hakkında izlediğimiz birçok belgeselde sürüler halinde gezinen balıkları görmüşüzdür. Genellikle avcılardan korunmak için balıkların bu hareketi gösterdiği söylenir; fakat bu davranışlar üzerine inceleme yapan bilim adamları bu hareketin farklı bir yararı olduğunu fark etmişler. Akışkan maddelerle çevrili ortamlarda, mesela su altı, duran cisimler ve diğer canlılardan dolayı küçük girdaplar oluşur. Sürü halinde gezen
Devamı

Snapchat geçen sene geofilters’ı bizimle tanıştırdı. Akıllı telefonunuzun GPS özelliğinden yararlanarak bulunduğunuz yere ait bir geofilterı bize sunan snapchat uygulaması çektiğiniz fotoğraflarda bu filtreleri kullanmamızı sağlıyorlar. Popüler mekanlar, organizasyonlar ve markalar için kullanılan geofilterdan biri 20 Şubat – 1 Mart arası Ankara’da bulunuyor. Bilkent’in aktif kulüplerinden biri olan Mühendislik Topluluğu (MT) ‘nun gerçekleştirmiş olduğu “YÖNET” adlı
Devamı

Enerji günümüzün en önemli sorunlarından biri. Gün geçtikçe enerji tüketimimiz artıyor ve doğal olarak bu enerjiyi sağlayan yenilenemez kaynaklar da azalıyor. Dahası artık yenilenemez kaynaklardan enerji elde etmek istemiyoruz çünkü çevreye verdiğimiz zarar artık kimseden gizlenemeyecek bir şekilde iklim değişikliği olarak karşımızda duruyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarımızı en verimli şekilde kullanabilirsek enerji sorunumuzu büyük ölçüde ortadan kaldırmış
Devamı

Biyomimikri, yani doğadan ilham alarak günümüzün enerji, ulaşım ve bunun gibi birçok soruna çözüm üretmek demekti. Bu seferki yazımda biyomimikriden ilham alan bir sanatçının eserinden söz edeceğim. Elektronik devre elemanlarını eserlerinde kullanan sanatçı sayısı gün geçtikçe artıyor fakat bu elemanları işlevlerinden çok estetik bir görünüm sağlamak için kullanıyorlar. Nandita Kumar ise ikisini de bir arada
Devamı

Doğada kusursuz olan bir işlem ünitesi var: insan beyni. Bulunduğu vücudun  bütün sistemlerin bir uyum içerisinde çalışmasını sağlayan, çevresinde olup bitenlere tepki verebilen, doğaçlama yollar geliştirebilen ve en önemlisi öğrenebilen bir ünite bu. “Smart” yani “akıllı” olmasını istediğimiz birçok elektronik aletin şu günlerde hepimizde var olan bir süper bilgisayarın kimi kısımlarını taklit etmeye çalıştıklarının farkında
Devamı

Vahşi hayat hakkında izlediğimiz belgesellerde en çok karşımıza çıkan hayvanlardan biri baykuştur. Genelde gece görüşünün mükemmel olduğu hakkında bilgiler verilir. Gözlerini oynatamayıp sadece karşıya bakabildikleri, ama kafalarını 270 dereceye kadar sağa sola ve neredeyse dünyaya tepe taklak bakmalarına izin veren iskelet sistemlerinden söz edilir. Doğayı taklit etmeye meraklı bir grup insan ise baykuşun üzerinde çalışabilecek birçok özellikleri arasından
Devamı

Doğada var olan birçok olay, mühendislerin daha işlevsel mekanizmalar yaratmalarını sağlıyor. Tabii ki bu yeni mekanizmaları ortaya çıkartabilmemiz için ilk önce doğada ne gibi örnekleri olduğunu incelememiz lazım. Uçakların ve uzay araçlarının bir bölgeye iniş yapması çok da kolay değildir. Mühendisler uçakların inişinin sert olmamasını isterler ve bunun için sistemler geliştirirler. Aynı şekilde uzay araçlarının
Devamı

Spiderman’i izleyip de bir yerlere tırmanmayı isteyenlerimiz elbette ki olmuştur. Nedendir bilinmez ama içimizde hep yer çekimine karşı koyma isteği vardır. “Geko” kertenkelegillerin bir grubuna verilen isim. İsimden ziyade bu kertenkelelerin yerçekimine karşı koyuşu önemli bizim için. Kendileri genellikle tavan ya da duvar gibi zeminlerde hareket ederler. Onları bilim adamlarının gözünde daha farklı kılan şey
Devamı

Biyomimikrinin en güzel örneklerinden biri: Biyonik araba! Biyomimikrik çalışmalar her türlü alanda baş gösteriyor yazmıştık. Otomobil sektörü de bunlardan biri. Bizi bulunduğumuz yerden gitmek istediğimiz yere götürecek olan araçların her zaman hızlı olmasını istemişizdir. Bu sebepten ötürü teknoloji ilerledikçe birçok araç için aerodinamik tasarımlar üretir olduk. Arabalar içinse en çok kullanılan aerodinamik şekil su damlasına
Devamı

Biyomimikri Nedir? Biyomimetik olarak da adlandırılan bu bilim dalının ismi, birçok bilimsel terimin geldiği dilden yani Latince’den gelmekte. “Biyo” Latince’de “yaşam”, “mimikri” ise “taklit” anlamına geliyor. Bu bilginin ardından, adından da anlaşılabileceği gibi biyomimikrinin yaşamı yani doğayı taklit etmek anlamına geldiğini görüyoruz. Doğa her şeyin en mükemmelini en güzel şekilde içinde barındırıyor ve bize de
Devamı