Vaat Borsası

Geçtiğimiz hafta partiler 24 Haziran seçim beyannamelerini yayımladı. Artan kurun beraberinde getirdiği yüksek enflasyon riski ve son yıllarda yüzde yirmilere varan genç işsizliğimiz bu seçim partilerin vaatlerini etkiledi. Gelin birlikte bu seçimin ekonomik vaatlerini inceleyelim.

Sayılarla Vaat Borsası

*Not: İyi Parti ve Saadet Partisi asgari ücret üzerinden verginin kaldırılmasını vaat ediyor. Bahsi geçen meblağ şu anki asgari ücretin gelir vergisi matrahıdır.

Ak Parti: Yaptıklarımız Teminatımız

• Seçim kararının hemen ardından bir af paketi çıkarıldı. Bu paket varlık barışını ve emlak affını kapsıyor. AKP, bu affın genişletilmesini vaat ediyor. Öte yandan GSS ( Genel sağlık sigortası) borçlarının sıfırlanmasının da paket kapsamına alınması söz konusu.
• Bayramlarda emekliye 1000’er lira ikramiye önümüzdeki aydan itibaren yürürlükte.
• İmam, öğretmen ve doktorlara 3600 ek gösterge vaadi seçim beyannamesinde yer almamıştır. Yalnızca, beyanname ilanı sırasında zikredilmiş bir vaat olarak görülüyor. Öte yandan bu vaadin bahsi geçen memur grubunun maaşlarına yaklaşık 480 TL olarak yansıması söz konusu. Fakat diğer bir iddia da ek gösterge artışının yalnızca emekli ikramiyesi hesaplanırken göz önüne alınacağıdır.
• Her yıl 1 milyon olmak üzere toplamda 5 milyon ek istihdam vaat ediliyor.

CHP: Endüstri 4.0 ve Genç İşsizlik

• Tablodan da görülebileceği üzere CHP emekliye bayramlarda 1500TL ikramiye, öğrenciye ise 29 Ekim ve 19 Mayıs’ta olmak üzere 500TL burs vaat ediyor.
• Artan genç işsizliğe önlem olarak Endüstri 4.0 ile bilişim yatırımları sunuluyor. Bu yatırımların yanı sıra ülkenin 5 kalkınma kuşağına bölünmek suretiyle devlet sermayesiyle orta ölçekli 400 işletme kurulması da beyannamede yerini almış. Kalkınma kuşakları aracılığıyla 2 milyon ek istihdam hedefi koyulmuş.
• Tarımda gözlenen gerilemenin reçetesi olarak tarım desteğinin GSYİH deki payının yüzde 1 den yüzde 2 çıkarılması planlanıyor. Mazotun çiftçiye 3TL’den verilmesi suretiyle bu artışın reele indirgeneceği vaat ediliyor.

HDP: Hakça Dağıtım Programı

• Haftalık çalışma süresi 35 saate düşürülmesi vaat ediliyor. Hakça Dağıtım Programıyla yoksulluk sınırının altında yaşayanlara ücretsiz elektrik ve su verilmesi planlanıyor.
• İşsizlik fonu aracılığıyla 1000TL işsizlik maaşı, ayrıca memura seyyanen 1000TL zam verilmesi beyannamede yerini almış.
• Kadınlara pozitif ayrımcılıkla emeklilik yaşları aşağı çekilmesi vaat ediliyor.
• Tarım desteğinin GSYİH’deki oranı %1’den %2’ye çıkarılması hedefleniyor.

İyi Parti: Türkiye İyi Olacak

• Vergilendirme ilkeleri yeniden belirlenecek. ÖTV pek çok üründe sıfırlanacak ya da azaltılacak. Asgari ücret vergiden muaf tutulacak. Bu da tablodan da görüleceği üzere 125 TL’lik bir zam anlamına geliyor.
• Endüstri 4.0 ile üretim ekonomisine dönülerek işsizliğin %5,6’ya düşürülmesi hedefleniyor.
• Yatırım teşvik sisteminin yenilenmesi vaatler arasında yerini almış.
• TOKİ aracılığıyla düşük bütçeli aileler ev sahibi yapılması ve bir kereye mahsus olmak üzere 3 Milyar TL’lik takipte bulunan borçlar sıfırlanması vaat ediliyor.
• Emekliye bayramlarda 1500TL ikramiye verilmesi ve İyi Kart ile üniversite öğrencilerine 500TL burs verilmesi beyannamede yerini almış.

Saadet Partisi: Değiştir

• Emekliye refah payı adı altında büyüme oranınca ve asgari ücret üzerindeki vergi yükü kaldırılmak suretiyle yıllık yüzde 7 ila 10 arasında zam yapılması Saadet Partisinin vaatleri arasında yer alıyor.

Vatan Partisi: Devletçiliğe Dönüş

• Özelleştirmeni aksine kamulaştırmanın benimsenmesi seçim beyannamede yer alıyor.
• Tarım destekleri artacak çiftçiye mazot 2TL’den verilmesi ve emeklilerin maaşlarının intibak yoluyla artırılması vaat ediliyor.

Son Söz

Yıllardır süregelen “Kim ne veriyorsa iki katını veriyorum” anlayışına paralel pek çok vaat bu seçimde de beyannamelerde yerini almış. Genel itibariyle emekliye ikramiye verilmesi hususunda bir uzlaşmaya varılmış durumda. Muhalefet partileri hali hazırda bir ekonomik durağanlık olduğu iddiasında birleşmiş gözüküyor. Bunun çözümün ise üretim ile sağlanacağını ayrıca atılımlarla istihdamın artacağı iddiasındalar. İyi Parti ve CHP endüstri 4.0 üzerinden gelecek planlaması yaparken Saadet partisi Erbakan’ın da yıllarca zikrettiği adil bir düzen ve emekliye refah payı vaadi ile seçimlere hazırlanıyor. HDP ve Vatan Partisi ise politik anlamda tabanca zıtlıklar yaşasalar da ekonomik öngörü anlamında devlet eliyle bir kalkınma arayışındalar. Son olarak tarımdaki gerileyişin önlenmesi adına partilerce üreticinin maliyetlerinin düşürülmesi için vaatler sıralanmış.

Bu seçimde gençlere yönelik ekonomik pek çok vaat de eski seçimlere nazaran daha fazla yer kaplıyor. Burs vaatleri pek çok partinin beyannamesinde yer alırken ne yazık ki gençlerin üzerinde hali hazırda yük oluşturan öğrenim kredisi sorununa değinilmemiş.

Not: Partiler alfabetik olarak sıralanmıştır.

Kaynakça

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/259275/iste_HDP_nin_secim_bildirgesinin_tam_metni.html

http://www.yenicaggazetesi.com.tr/iyi-parti-secim-beyannamesi-aciklandi-193913h.htm

https://www.evrensel.net/haber/353450/saadet-partisi-secim-beyannamesi-aciklandi

http://www.cumhuriyet.com.tr/haber/siyaset/979374/Perincek_secim_bildirgesini_acikladi__HDP_yi_kapatacagiz.html

http://www.bumko.gov.tr/TR,909/maas-istatistikleri–verileri.html

http://t24.com.tr/haber/iste-chpnin-secim-bildirgesinin-tam-metni,637034

http://bask.org.tr/konfederasyondan-haberleri-ak-parti-secim-beyannamesini–memurlar-acisindan-inceledik.-1320.html

https://www.ntv.com.tr/turkiye/iste-ak-partinin-secim-beyannamesi,az78kIPrMkOkXstD9izr4A